________________
श्रीमानतुङ्गसूरिविरचितम् साम्यं कोट्यंशेनापि न कर्तुं शक्यमित्यास्तां विस्तरः, तथा च सुष्टूक्तं (वीतरागस्तोत्रे प्र. ४, श्लो० ७) हेमसूरिपादै:-"बाह्योऽपि योगमहिमा, नाप्तस्तीर्थकरैः परै"रिति । अत्र दृष्टान्तमाहदिनकृतः-सूर्यस्य यादृक् प्रभा-कान्तिर्भवति तादृक्-तद्रूपा ग्रहगणस्य प्रभा कुतः कारणात् संभवति ? नैव संभवतीत्यर्थः । कथंभूतस्य ग्रहगणस्य ? 'विकाशिनोऽपि' प्रकाशवतोऽपि । कथंभूता दिनकृतः प्रभा ? 'प्रहतान्धकारा' निरस्ततिमिरा ॥ __ समासा यथा-जिनेन्द्रपदे प्राग्वत् । धर्मस्य उपदेशनं धर्मोपदेशनं, तस्य विधिः धर्मोपदेशनविधिस्तस्मिन् । तथा दिनं करोनीति दिनकृत् तस्य । प्रहतं अन्धकार यया सा प्रहतान्धकारानिरस्ततिमिरा । ग्रहाणां-नक्षत्रादीनां गणो ग्रहगणस्तस्य । विकाशोऽस्यास्तीति विकाशी, तस्य विकाशिनः ॥ इति काव्यार्थः ॥ ३३ ॥
Oh Lord of the Jinas! no other being can attain the above-described gran. deour of Thine which Thou possessest at the time of preaching religion. (For), whence can the light of a group of constellations, though shining, match with the lustre of the sun by which darkness is destroyed ? ( 33 )
अथ गजभयहरं तीर्थकरं स्तौति
श्योतन्मदाविलविलोलकपोलमूल
मत्तभ्रमद्भमरनादविवृद्धकोपम् । ऐरावताभमिभमुद्धतमापतन्तं
दृष्ट्वा भयं भवति नो भवदाश्रितानाम् ॥ ३४ ॥ गु० वि०-हे गजपतिगते ! त्वदाश्रितानां-त्वच्चरणशरणस्थानां जनानां आपतन्तंआगच्छन्तं इभं-दुष्टगजं दृष्टा भयं न भवति । किंभूतम् ? गण्डौ नेत्रे करो मेदं गुदमिति सप्तसु स्थानेषु थ्योतता-क्षरता मदेनाविला:-कलुषा(पिता) विलोला:-चञ्चलाः कपोल. मूले-गण्डप्रदेशे मत्ता:-क्षीवाः सन्तो भ्रमन्तो-भ्रमणशीलाः (ग्रन्थाग्रं० ११००) ये भ्रमरास्तेषां नादेन-झङ्कारध्वनिना विवृद्धः-पुष्टिं गतः कोपः-क्रोधो यस्य तं ऐरावताभंमहाकायत्वादैरावणसमं उद्धतम्-अविनीतम् अशिक्षितं-दुर्दान्तम् । इति वृत्तार्थः ॥३४॥
एषु वृत्तेषु वक्ष्यमाणतत्तगीहरवृत्तवर्णा एव मन्त्राः पुनः पुनः स्मर्तव्याः । अतो नापरमन्त्रनिवेदनम् ॥ प्रभावे कथा (यथा)
सोमराजो भ्रमन्ना, कौतुकानि विलोकयन् । मोचिता तेन मत्तेभाद्, राजकन्या स्तवस्मृतेः॥१॥-अनु०
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org