________________
७१
श्रीमावप्रभसरिकृतम् अधनो-निर्धनो भवेत् । वा-पुनः सः अविबोधं-अज्ञानं किं न (उप)याति ? अपि तु प्राप्नोत्येव इति । सुप्रतिमामिति कोऽर्थः ? तदाह
ગૃહ નિજ ઘરે એક અંગુલથી માંડીને ૧૨ બાર અંગુલ તાઇ પ્રતિમા ઘરે પૂજવી. તદુપરાંતિ ચૈત્યે પૂજાઈ અને ચૈત્યે બારાંગુલથી લઘુ ન પૂજાઈ. લેહ-પાષાણકાષ્ઠ–માટી– દાંત–વલાંકિત-ગેછાણ એતલાંની પ્રતિમા ઘરે ન પૂછઈ. પુનઃ વિખડિત વાંકાં પરિકરરહિત પ્રમાણ થકી અધિક તથા હીન વિષમાંગ અપ્રતિષ્ટિત દુષ્ટ મલિન વ્યંગ એવાં બિબ ઘરે ન પૂછઈ, ચૈત્યે પૂજાઈ. પુનઃ વલી ધાતુ યમય બિંબ વ્યંગ હુઈ તે ફિરી સમરાઇ, પણ તેહવી ફિરી પ્રતિષ્ઠા કર્યા વિના પૂજાઈ નહી. પુનઃ વલી કાષ્ટ પાષાણની પ્રતિમા વ્યંગ થઈ હુઈ ફિરી સમરાવવી નહી. પુનર્વિશેષ –જે બિંબ મહાપુરુષે થાણું હુઈ અને જે શત વર્ષ ઉપરાંત કાળનું હુઈ તે વ્યંગ થયું હુઇ તે ચર્ચે પૂજાઈ, પણિ ઘરે નહી પૂજઈ. પુનર્વિશેષ – સંસ્કાર સમરાવવઈ પ્રમુખ દુષ્ટ પ્લેચ્છ માતંગાદિકને ફરસવઈ તેલવઈ પરીક્ષા કરવઈ ચૌરાहिने ९२१७ शिपिं५ प्रतिष्ठा पाम । इति बिम्बशुद्धिः॥ आचारदिनकरे (१४२ तमे पत्राङ्के) श्लोकाः सन्ति॥
, 'आमोत्येव' इति क-पाठः। २ तात्पर्यम्
गृहस्थो निजगृहे एकाङ्गुलमितां वृद्ध्या द्वादशाङ्गुलमितान्तां प्रतिमा पूजयेत् । ततोऽधिकाङ्गुलमितां चैत्ये पूजयेत् , द्वादशाङ्गुलेभ्यो लधुं न पूजयेत् । लोह-पाषाण-काष्ठ-मृत्तिका-दन्त-बलाङ्कित(द्रव्यविशेष)-गोमयैतावतां प्रतिमा गृहे न पूजयेत् । पुनर्विखण्डितं वक्रं परिकररहितं प्रमाणतोऽधिकन्यूनं विषमाङ्गं अप्रतिष्ठितं दुष्टं मलिनं (वा) व्यङ्गं बिम्बं गृहे न पूजयेत् , चैत्ये पूजयेत् । पुनर्धातुलेप्यमये बिम्बे व्यङ्गे सति समीकुर्यात्, परन्तु तत् पुनः प्रतिष्ठामन्तरेण न पूजयेत्, पुनः काष्ठपाषाणप्रतिमायां तु व्यङ्गायां सत्यां सा पुनर्न समीकार्या । पुनर्विशेषः-यद् बिम्बं महापुरुषैः स्थापितं वर्षशताधिकालिकं सत् व्यङ्गं यदि भवति तर्हि तच्चैत्ये पूजयेत्, परं गृहे न पूजयेत् । पुनर्विशेषः-संस्कार-समीकरणादिकर्मणि म्लेच्छ-मातङ्गादिस्पर्श तोलने परीक्षाकरणे चौराद्यपहारे च बिम्ब पुनः प्रतिष्ठामर्हति ॥ ३ ते च यथा
विषमैरङ्गुलैहस्तैः, कार्य बिम्ब न तत्समैः। द्वादशाङ्गुलतो हीनं, बिम्बं चैत्ये न धारयेत् ॥ १ ॥ ततस्त्वधिकमागारे, सुखाकाली न पूजयेत् । लोहाश्मकाष्ठमृदन्त-चित्रगोविड्मयानि च ॥२॥ बिम्बानि कुशलाकाङ्क्षी, न गृहे पूजयेत् क्वचित् । खण्डिताङ्गानि वक्राणि, परिवारोज्झितानि च ॥३॥ प्रमाणाधिकहीनानि, विषमाङ्गस्थितीनि च । अप्रतिष्ठानि दुष्टानि, बिम्बानि मलिनानि च ॥ ४ ॥ चैत्ये गृहे न धार्याणि, बिम्बानि सुविचक्षणः । धातुलेप्यमयं सर्व, व्यङ्गं संस्कारमहति ॥५॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org