________________
श्रीभावप्रभसरिकृतम्
१११ तजातं हि तथा स्त्रियाऽहुंतनरे पृष्टेऽपहर्षे कथं
त्रुट्यद्भाण्डविवेकतो धृतहिया शीलश्रिये तेत स्थितम् ॥२॥-शार्दूल० जन्तूनां विधिवशादन्यथाऽपि जायते । यतः
"हत्वा नृपं पतिमवेक्ष्य भुजङ्गदष्टं __देशान्तरे विधिवशाद् गणिका च जाता । पुत्रं पतिं समधिगम्य चितां प्रविष्टा
शोचामि गोपगृहिणी कथमद्य तक्रम् ॥१॥"-वसन्त० इति।
"कोकिलानां स्वरो रूपं, नारी रूपं पतिव्रतम् ।
विद्या रूपं कुरूपाणां, क्षमा रूपं तपखिनाम् ॥१॥"-अनु० तो महानिशीथे प्रोक्त । धन्यः पुण्यः स यः शीलं पालयति । इति षट्त्रिंशत्चमवृत्तार्थः ॥३६॥
सूत्रम्
सीताहृति लधिलङ्घनमाहवश्च __रक्षोवधः प्रतिह(कृ?)तिर्खलनप्रवेशः। पुण्या यतो विमलशीलतया पदार्थाः
प्रोद्यत्प्रबन्धगतयः कथमन्यथैते ? ॥ ३७॥ व्याख्या-सीतेति । हे प्रभो ! यतः कारणात् एते पदार्थाः विमलशीलतया-निर्मलशीलत्वेन रणेन पुण्याः-पवित्राः वर्तन्ते, श्रोतृणामपि धर्मप्राप्तये भवन्तीत्यर्थः । अन्यथा शीलं विना ते पदार्थाः कथं पुण्याः ? यतो लौकिकरामायणादीनि शास्त्राणि शृण्वतामपि पापाय भवन्ति ।
तथा
तव हियाऽपहियो मम हीरभूच्छशिग्रहेऽपि द्रुतं न धृता ततः।
बहलभ्रामरमेचकतामसं मम प्रिये! क्व समेष्यति तत् पुनः?॥" काव्यकल्पलतायाः प्रथमे प्रतानेऽपि
"ग्वको दीर्घा विसर्गान्तः सानुस्वारो द्विमात्रकः । महादिसंयुते वर्णे, व्यञ्जने चायगे गुरुः ॥ तीव्रप्रयलोच्चारण, हादावपि लघुर्गुरुः ।
बहंभारेषु केशान् वा, सुप्तमीन इव इदः ॥ १ भाकारिते पुरुषे। २ तस्मात् कारणात् । ३ 'काऽस्मि' इति सुभाषितरत्नभाण्डागारे (पृ. ३७४)। ४ अत्र पाठप्रपातः प्रतिद्वये ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
