Page Text
________________
पञ्चास्तिकायः ।
शक्तिविलासलक्षणो गुणो येषामित्यनेन तु परमाद्भुतज्ञानातिशयप्रकाशनादवाप्तज्ञाना
सत्थमाइरिओ॥१॥" वक्खाणउ व्याख्यातु । स कः कर्ता । आइरिओ आचार्यः । किं । सत्थं शास्त्रं पच्छा पश्चात् । किं कृत्वा पूर्व । वागरिय व्याकृत्य व्याख्याय । कान् । छप्पि षडपि मंगलणिमित्तहेऊ परिमाणा णाम तह य कत्तारं मंगलनिमित्तहेतुपरिमाणनामकर्तृत्वाधिकाराणीति । तद्यथा-मलं पापं गालयति विध्वंसयतीति मंगलं, अथवा मंगं पुण्यं सुखं तल्लाति आदत्ते गृह्णाति वा मंगलं । चतुष्टयफलं समीक्ष्यमाणा ग्रन्थकाराः शास्त्रस्यादौ विधा देवतायाखेधा नमस्कारं कुर्वन्ति मंगलार्थ ॥ "नास्तिक्यपरिहारस्तु शिष्टाचारप्रपालनम् ।
वाप्तिश्च निर्विघ्नं शास्त्रादौ तेन संस्तुतिः ॥१॥" त्रिधा देवता कथ्यते । केन । इष्टाधिकृतताभिमतभेदेन । आशीर्वस्तुनमस्क्रियाभेदेन नमस्कारस्त्रिधा। तच्च मंगलं द्विविधं मुख्यामुख्यभेदेन । तत्र मुख्यमंगलं कथ्यते "आदौ मध्येऽवसाने च मंगलं भाषितं बुधैः। तजिनेन्द्रगुणस्तोत्रं तदविघ्नप्रसिद्धये ॥१॥" तथाचोक्तं । "विघ्नाः प्रणश्यन्ति भयं न जातु, न क्षुद्रदेवाः परिलंघयन्ति । अर्थान् यथेष्टांश्च सदा लभन्ते, जिनोत्तमानां परिकीर्तनेन ॥" "आई मंगलकरणे सिस्सा लहु पारगा हवंतिती। मझे अन्वुच्छित्ती विजा बिज्जाफलं चरिमे॥" अमुख्यमंगलं कथ्यते-"सिद्धत्थ पुण्णकुंभो वंदणमाला य पंडुरं छत्तं । सेदो वण्णो आदस्स गाय कण्णा य जत्तस्सो ॥१॥ वयणियमसंजमगुणेहिं साहिदो जिणवरेहिं परमट्ठो। सिद्धासण्णा जेसि सिद्धत्था मंगलं तेण ॥२॥ पुण्णा मणोरहेहि य केवलणाणेण चावि संपुण्णा । अरहंता इदि लोए सुमंगलं पुण्णकुंभो दु ॥३॥ णिग्गमणपवेसम्हि य इह चउवीसंपि वंदणोज्जा ते । वंदणमालेत्ति कया भरहेण य मंगलं तेण ॥४॥ सव्वजणणिव्वुदियरा छत्तायारा जगस्स अरहंता। छत्तायारं सिद्धित्ति मंगलं तेण छत्तं तं ॥५॥ सेदो वण्णो झाणं लेस्सा य अघाइसेसकम्मं च । अरुहाणं इदि लोए सुमंगलं सेदवण्णो दु॥६॥ दोसइ लोयालोओ केवलणाणे जहा जिणिंदस्स । तह दीसइ मुकुरे विबुमंगल तेण तं मुणह ॥७॥ अहवीयराय सम्वण्हु जिणवरो मंगलं हवइ लोए । हयरायबालकण्णा तह मंगलमिदि विजाणाहि॥८॥कम्मारिजिणेविण जिणवरेहिं मोक्ख जिणाहिवि जेण । जं चउरउअरिबलजिणइ मंगलु वुच्चइ तेण ॥९॥" अथवा निबद्धानिबद्धभेदेन द्विविधं मंगलं तेनैव ग्रन्थकारेण कृतं । निबद्धमंगलं यथा मोक्षमार्गस्य नेतारमित्यादि । शास्त्रान्तरादानीतो नमस्कारोऽनिबद्धमंगलं यथा जगत्त्रयनाथायेत्यादि । अस्मिन्प्रस्तावे शिष्यः पूर्वपक्षं करोति-किमर्थ शास्त्रादौ शास्त्रकारा: मंगलार्थ परमेष्टिगुणस्तोत्रं कुर्वन्ति यदेव शाखं प्रारब्धं तदेव कथ्यता मंगलमप्रस्तुतं । नच वक्तव्यं मंगलनमस्कारेण पुण्यं भवति, पुण्येन निर्विघ्नं भवति इति । कस्मान वक्तव्यमितिचेत् । व्यभिचारात्। तथाहि-क्कापि नमस्कारदानपूजादिकरणेपि विघ्नं दृश्यते, कापि दानपूजानमस्काराभावेपि निर्विघ्नं दृश्यत इति ।आचार्याः परिहारमाहुः। था यो कर छिया, संसारसे मुक्त (पृथक् ) हुये। और जो पुरुष कृतकृत्य दशाको (मो१ प्रष्टाभर्यमानप्रतापप्रकाशनात् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002941 |
| Book Title | Panchastikaya |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 294 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 18 MB |