Bhadrabahu Samhita

SR No.: 002917
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: A S Gopani
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan
Publication Year: 1949
Total Pages: 150
Language: Hindi, English
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 13 MB

Page 95

n
भद्रबाहुसंहिता
[१४, ३२-५२ परचक्रं नृपभयं क्षुधा-व्याधि-घनक्षयम् । एवं लक्षणसंयुक्ताः स्रावाः कुर्युर्महद्भयम् ॥ ३२ कीटदष्टस्य वृक्षस्य व्याधितस्य च यो रसः । विवर्णः स्रवते* गन्धं न दोषाय स कल्पते ॥ ३३ वृद्धा द्रुमा निहन्त्याशु मरणे पर्युपस्थिताः । ऊर्ध्वाः शुष्का भवन्त्येते तस्मात् ताल्लक्षयेद्बुधः ॥ ३४ यथा वृद्धो नरैः कश्चित् प्राप्य हेतुं विनश्यति । तथा वृद्धो द्रुमः कश्चित प्राप्य हेतुं विनश्यति ।। ३५ इतरे-तरयोगास्तु वृक्षादिवर्णनामभिः । वृद्धा-बलो-अमूलाश्च चलच्छैाँश्च साधयेत् ॥ हसने" रोदने" नृत्ये देवतानां प्रसर्पणे। महद्भयं विजानीयात् पण्मासात्रिगुणो"(ण) परम् ॥ ३७ चित्राश्चर्यसुलिङ्गानि निमीलन्ति वदन्ति वा । ज्वलन्ति" च विगन्धीनि भयं राजवधोद्भवम् ॥ ३८ तोय-धान्यानि सहसा रुदन्ति च हसन्ति च । मार्जारवच्च वासंति" तत्र विन्द्याद् महद्भयम् ॥ ३९ वादित्रशब्दाः श्रूयंते देशे यस्मिन्न मानुपैः । स देशो राजदण्डेन पीड्यते नात्र संशयः ॥ तोय-धान्यानि सर्वाणि वहन्ति रुधिरं यदा । षष्ठे मासे समुद्भूते संग्रामः शोणिताकुलः ॥ ४१ चिरस्थायीनि तोयानि तूर्णं यान्ति पयःक्षयम् । गच्छन्ति वा प्रतिस्रोतः परचक्रागमस्तदा ॥ ४२ वर्धन्ते चापि शीर्यन्ते चलन्ते वा तदाश्रयात् । सशोणितानि दृश्यन्ते यत्र तत्र महद्भयम् ॥ ४३ शस्त्रकोशात् प्रधावन्ते नदन्ति विचरन्ति वा । यदा रुदन्ति दीप्यन्ति संग्रामस्तेषु निर्दिशेत ॥ ४४ यानानि वृक्ष-वेश्मानि धूमायंति ज्वलंति वा । अकालजं फलं पुष्पं तत्र मुख्यो पिनश्यति ।। ४५ भवने यदि श्रूयते गीत-वादिबनिस्वनाः । यस्य तद्भवनं तस्य शारीरं जायते भयम् ॥ ४६ पुष्पे पुष्पं फले" पुष्पं फले बौं विफलं' यदा। बध्यते वितथं विन्द्यात्तथा जनपदे भयम् ॥ ४७ चतुःपदानां सर्वेषां मनुजानां यदाऽम्बरे । श्रूयते व्याहृतं घोरं तदा मुख्यो विपद्यते ॥ ४८ निर्धाते कम्पने भूमौ शुक्लवृक्षप्ररोहणे । देशपीडां विजानीयान्मुख्यश्चात्र न जीवति ॥ ४९ स्थिरी भूमि प्रयातस्य यदा सुद्रवतां व्रजेत् । निमन्जन्ति च चक्राणि तस्य विन्द्यात् महद् भयम ॥ ५० वल्मीकस्या जनने मनुजस्य निवेशने । अरण्यं विशतश्चैवं तत्र विद्यान्महद् भयम् ॥ ५१ महापिपीलिकावृन्दं संद्रकाभृत्य(?)विप्लुतम् । तत्र तत्र च सर्वं तद्राष्ट्रभङ्गस्य चादिशेत् ॥ ५२
1AD °जन। 2 BD °दग्धस्य । 3A विवर्ण । Amissing in this Ms. 5A गगनं। 6Cश्रवंति। 7Aत द्धा ते । 8C यया। 9 A छन्दो; Bछेदः। 10 A नरम् । A This second half is missing in A but as it fits in with the context and as it is found in B C D it is placed there. tA BD वृद्धादिश्च वर्णना यत् । A BD वृक्षा बाले तु सूक्ष्माश्च वमाणा उल्काश्च साधयेत् । 11 A B D हसते । 12 A B D रोदते । 13 A B D नित्यं । 14 A B D नृगुणात् । SC चित्रावर्धासु निंगानि। 15 C missing in this Ms. 16-17 A कुलं भावे । 18-19 C पश्यते। 20 A पूर्वेता। 21 A दांहुन। 22 ABD तोयावहानि। 23 A D स्थानानि । 24 C तदा जयं। 25 C अतिशोभं। 26 Cवध्यंते । 27 A D प्रयेत : B दर्पयेत । 28 Cशास्रन्वैषा; दाश्चकोसा। 29 C प्रवर्धन्ते । 30A नन्दन्ति; Cनिर्दति । 31ACD रुहंति । SA This st. is missing in A bnt as it is found in BCD it has been incorporated in the text.32 A तूर्यन्ते; D स्तयते ।।D This is found in this Ms. as the 51st st. 33 A पुष्पे। 34 A फलं; C यदा । 35A चाऽपि; C कश्चित् । 36A वाऽपि । 37 A फलं । || C भयं जनपदं विद्यात् भद्रबाहुवची यथा ।। 38A बरे; BD स्वरे । 39 A स्तूयतेऽथा। 10 C व्याधयः । 41 Cविनश्यते। 42 A कम्पते; B D कंदने। 43AB भूमि; D भूमिः। 44 A शुष्क; B शुक्र । 45 D दोस। C In place of this st. the following st. is found in C:- यदा भूधरशङ्गाणि निपतन्ति महीतले । तदा राष्ट्रभयं विद्यात् भद्रवाहुवचो यथा ॥ 46 A not found in this Ms. 47 A वल्मीकस्य । 48 A सजनने; BC स्यास। 49A त जय। 501. उपनेनवः । वसन; Dवासने। HD This is not found in this Ms.