________________
१२]
जंबूदीपण्णत्ती
[ २.२१
अणुटुबाचूलीजीवाणं इसुगणाण दीवस्स । उणवीसभागभजिदे जे लद्धा ते कला गया ॥ २१ पणणउदा तेसट्ठा इगितीसा तिपणसन्ततियएक्का । इसु होति विदेहादो उणवीसदिभागेदस सदस्सगुणा ॥२२ इसुरहिदं विक्खंभं इसुसंगुणिदं पुणेो वि चदुगुणिदं । घेतूण वग्गमूलं लद्धा जीवा समुद्दिट्ठा ॥ २३ कहि गुणिदं इसुवगं पक्खेवेढूण जीववग्गग्मि । धणुपङ्कं णायब्वं लई तब्वग्गमूलं तु ॥ २४ विक्खंभ पहुंचाणं' वग्गविसेसस्स दवइ जं मूलं । भवणिय विक्खंभादो सेसस्स दल इसुं जाणे ॥ २५
द्वीपके धनुषपृष्ठ, चाप, चूली, जीवा और बाण समूहों को उन्नीस भागसे भाजित करने पर जो लब्ध आवे उतनी कलायें जानना चाहिये ॥ २१ ॥ उन्नीससे भाजित और दस हजार से गुणित पंचान, तिरेसठ, इकतीस, तिगुने पाँच अर्थात् पन्द्रह, सात, तीन और एक अंक प्रमाण क्रमसे विदेहादिके बाण होते हैं ॥ २२ ॥ = ५०००० यो. विदेहका १००००× ६ ३=३३१५७१ निषधका बाण, बाण,
१६३१५१५ हरिक्षेत्रका
१९ १००००X१५
बाण,
७८९४
३६८४ हैमवत
१९
क्षेत्रका बाण,
५२६.
१९००००० 10000 १९ १९ १२८१०००००००० X ४
३६१
हैमवत क्षेत्रकी जीवा ।
-
१००००३ १९
५४१८०००००००० ३६१
=
२
भरतका बाण ।
बाणसे रहित विष्कम्मको बाणसे गुणा करके पुनः चारसे गुणा करनेपर जो प्राप्त हो उसके वर्गमूल प्रमाण जीवा कही गई है || २३ || उदाहरण - इस प्रक्रियाक अनुसार हैमवत क्षेत्रकी जीवाका प्रमाण इस प्रकार होगा- बाण १९००००० ; विष्कम्भ १९ १९ i
७००००
=
७०००० १९
=
५१२४०००००००० ३६१
इसका वर्गमूल १७६ ० ० ० ०
=
Jain Education International
=
महाहिमवान् का बाण,
१५७८१६ हिमवान्का बाण,
१८३०००० १९
उसे विष्कम्भमेंसे घटाकर शेषको उदाहरण – विष्कम्भ १९० ० ० ० ०
१९
;
00000000
३६१
१००००x९५ १९
१००००X३१ =
१९
१८३०००० १९
छइसे गुणित वाणके वर्गको जीवाके वर्ग में मिलाकर जो लब्ध हो उसका वर्गमूल निकालने पर धनुषपृष्ठका प्रमाण जानना चाहिये ॥ २४ ॥ उदाहरण
हैमवत क्षेत्रका बाण
१००००४७ १९
00000 ७०००० - X ६ = २९४०००००००० जीवावर्ग ५१२४
१९
१९
३६१
9
३६१
+
२९४०००००000 ३६१
१९
; इसका वर्गमूल _७ ३६०७० = ३८७४०१९ हैमवत क्षेत्रका धनुषपृष्ठ. विष्कम्भ और प्रत्यंचा ( जीवा ) के वर्गको परस्पर घटाकर जो उसका वर्गमूल हो आधा करनेपर बाणका प्रमाण जानना चाहिये || २५ ॥ यो., इसका वर्ग ३६१० ० ० ० ० . ००००५१२४०००००००० ० ० ; १ ६ १ ० ० ० ०
; जीवावर्ग
३६१
३६१
१९०००००१७
=
१०००० x १ १९
x
=
; इसका वर्गमूल ७१५८१२
१९
१९
१९ ; ३६८४ हैमवत क्षेत्रका बाण ।
७००००
१९
१२८१०००००००० ३६१
For Private & Personal Use Only
=
i
१७६७४३९.
१४०००० १९
३०९७६०००००००० ३३१ १४०००० १९
१ उब धणुपठवाहु, श धणुपठचाहु. २ प ब उणवीसविभाग. ३ उ उसुरहिदं, प ब उसरहिंद. ४ प ब छह. ५ उ प ब श तं वग्गमूलं. ६ उ रा पङच्चाणं, प व पचार्ण.
÷
www.jainelibrary.org