________________
अन्वयः
-
"
'प्रयम्, अव्ययः, दर्शन - ज्ञानयोगेन परमात्मा, परा, क्षान्तिः, अहिंसा, च, सः परमात्मा उच्यते' इत्यन्वयः ।
मनोहरा टीका -
श्रयम् = प्रस्तुतो व्याख्यातो महादेवः । अव्ययः = न व्ययोऽव्ययः, जन्ममरणाद्यपायरहितत्त्वादविनाशी । दर्शनज्ञानयोगेन = दर्शनञ्च ज्ञानञ्च दर्शनज्ञाने तयोः योगः दर्शनज्ञानयोगस्तेन दर्शनज्ञानयोगेन । दर्शनं क्षायिकभावं केवलदर्शनं सामान्यज्ञानात्मकं छाद्मस्थिकं जिनेन्द्रोक्ततत्त्वार्थश्रद्धानात्मकं सम्यक्त्वञ्च ज्ञानं क्षायिकभावं केवलज्ञानं स्याद्वादसिद्धान्तसम्मताऽनेकान्तात्मकयथावस्थितपदार्थतत्त्वज्ञानञ्च, तयोः स्वस्मिन् सम्बन्धः, श्रात्मनो दर्शनज्ञानात्मना परिणाम इति तत्त्वम्, तेन हेतुना । परमात्मा = परमो ज्ञानादिगुणोत्कर्षात् सर्वोत्कृष्टस्वरूप : आत्मा । एतेन परमत्वमात्मनोऽपि वै परमज्ञानादिगुणोत्कर्षात् । अत एवोक्तगुण सद्भावाद् जिन एव वस्तुतः परमात्मेशानः । परा = सर्वाधिका सर्वोत्कृष्टा च, मित्रशत्रु साधारणत्वात् परां काष्ठामापन्नेत्यर्थः । क्षान्तिः क्षमा, अन्यस्य निग्रहसामर्थ्ये सत्यपि वीतरागत्वादपराधप्रमुख सहनमित्यर्थः । अयं महादेवस्तोत्रकर्तृणा कलिकालसर्वज्ञाचार्य श्रीहेमचन्द्रसूरीश्वरेण श्रीसकलाऽर्हत्स्तोत्र
यदुक्तम्---
Jain Education International
,
श्री महादेवस्तोत्रम् - ५०
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
