________________
अन्वयः
'यतः, लोकालोकप्रकाशकम्, ज्ञानं, स्वयम्भूतं, अनन्तवीर्यचारित्रं, सः, स्वयम्भूः, उच्यते' इत्यन्वयः ।
मनोहरा टीका
-
यतः यस्य देवस्य । लोकाऽलोकप्रकाशकम् = लोकश्च लोकश्च लोकालोकौ तयोः प्रकाशकं लोकालोकप्रकाशकम्, लोकस्य चतुर्दशरज्जुप्रमाणस्य विश्वस्याऽलोकस्य लोकबहिर्भूतस्य च यावत् आकाशप्रदेशस्य प्रकाशकं परिच्छेदकम् । विभुमिति । ज्ञानं केवलज्ञानम् - यावत् परिपूर्णज्ञानम्, तज्ज्ञानं हि क्षायिकमिति निरावरणत्वाद् लोकालोकप्रकाशकमिति ज्ञेयम् । कीदृशम् ? स्वयम्भूतं = स्वयमात्मना एव भूतं प्राप्तमाविर्भूतमजन्मानं न तु परोपदेशेन वा । ज्ञानावररणीयादिचत्वारघातिकर्म सर्वथाक्षये हि मेघापगमे सूर्यवद्ज्ञानं स्वयमेवाऽऽविर्भवति प्रगटयतीत्यर्थः । किञ्च निखिल जिनवराणां क्षयोपशमवशाद् जन्मत एव मति-श्रुताऽऽवधिज्ञानत्रयसहितत्वं निसर्गत एवेति बोध्यम् । तथा, अनन्तवीर्यचारित्रं = अनन्तं च तद् वीर्यचारित्र अनन्तवीर्यचारित्र न अन्तमनन्तं क्षायिकत्वादेवाऽविनश्वरं वीर्यं सातिशय उत्साहश्चारित्र शीलं च समुद्भूतं अत एव सः यतो यस्यैतानि, तत एव तादृशः । स्वयम्भूः = ज्ञानस्य स्वयम्भूतत्वादेव स्वयम्भूरित्येवम्, सैव गुरणतः शब्दतोऽर्थतश्चेति । श्रभिधीयते
Jain Education International
-
---
श्रीमहादेवस्तोत्रम् - ४०
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
