________________
मूलपद्यम् - महाक्रोधो महामानो, महामाया महामदः। महालोभो हतो येन, महादेवः स उच्यते ॥
अन्वयः - ___'येन महाक्रोधः, महामानः, महामदः, महालोभः हतः स महादेव उच्यते' इत्यन्वयः ।
मनोहरा टीका -
येन यत् प्रकारेण देवेन । महाक्रोधः=महत् चाऽसौ क्रोधः महाक्रोधः महान् हिंसादिप्रवृत्तिप्रयोजकतयाऽतिचिरस्थायितयाऽनल्पश्च यः क्रोधोऽनेकाऽनिष्टप्रयोजकतया स्वसजातीयेषु गुरुतरः कोपः तथा महामानः=महत् चाऽसौ मानः महामान: महान् गुर्वादिष्वप्यवज्ञा प्रयोजको यो मानो मम जात्यादिकं सर्वोत्तमं नाऽन्यः कोऽपि मादश इत्येवं जातिकुलैश्वर्याद्यभिमानः, सः । तथा, महामाया महती चासौ माया महामाया शाठ्यं मिथ्याव्यापारेण परवञ्चनादिरूपा सा। “माया तु शठता शाठ्यं” इति हैमः । महामदः =महत् चाऽसौ मदो महामदः, महान् अविनयादिप्रयोजकत्वाद् गुरुतरो यो मदोऽहङ्कारो बलश्वर्याद्याधिक्यभावनाजनितचित्तोद्रेकः, सः । तथा महालोभः=महत् चासौ लोभो महालोभः, महान् स्वल्पेऽपि पदार्थे-वस्तुनि महाजनादियाञ्चा
श्रीमहादेवस्तोत्रम्-३१
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org