________________
मनोहरा टीका -
,
यः = यादृशो देवः, शिव इत्यभिसन्धिः । महत्त्वात् = मह्यते पूज्यते अनेनेति महान्, प्रसाधारणालौकिकसहजाद्यतिशय समृद्धिमत्त्वाल्लौकैरिति महान् । यदुक्तम् = 'नित्यं स उत्तमेभ्योऽप्युत्तमः तस्मात् पूज्यतम एव' इति । ईश्वरत्वात् = ऐश्वर्यस्य निधानः, ईश्वरः तस्मात् ईश्वरत्वात् । ईष्टे पदार्थ याथात्म्य सद्धर्म मुक्तिमार्गादिकमनुशास्ति लोकानित्येवंशील ईश्वरः समस्तैश्वर्य सम्पन्नश्च तस्य भावस्तस्मात् ईश्वरत्वात् । च = समुच्चये । महेश्वरताम् = महांश्चाऽसावीश्वरश्च महेश्वरः तस्य भावस्तत्तां देवाधिदेवत्वमित्यर्थः । गतः=प्राप्तः । रागद्व ेषविनिर्मुक्तम् = रागश्च द्वेषश्च रागद्वेषौ तयोः विनिर्मुक्तमसम्पृक्तं रागद्वेषविनिर्मुक्तम्, उपलक्षरणत्वात् कषायादिभिः रहितं वीतरागमित्यर्थः । वीतराग एव महानीश्वरश्चेति स एव महेश्वरः । अन्यस्तु रागद्वेषादिपरतन्त्रतया न महान् न वेश्वर इति भावः । अत एव, तम् = तादृशं महत्त्वादीश्वरत्वाच्च महेश्वरतां गतं वीतरागं । महेश्वरम् = महेश्वरेत्यन्वर्थसंज्ञासंज्ञिनम् देवाऽधिदेवमित्यर्थः । अहम् = हेमचन्द्राचार्य: । वन्दे = प्रणमामि नमामीति ||२|| पद्यानुवाद
-
[ हरिगीत छन्द ]
,
सब देव के भी देव हैं जो सर्व समृद्धिवंत हैं मानते महेश्वर उनको वे ज्ञान-ऐश्वर्य युत हैं ।
Jain Education International
श्री महादेवस्तोत्रम् ७
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org