________________
अन्वयः
'आत्मा, तपोदानदयादिभिः, यजमानः, भवेत् । सः अलेपकत्वात् आकाशसङ्काशः अभिधीयते' इत्यन्वयः ।
मनोहरा टीका -
आत्मा = चेतनस्वरूपात्मस्वरूपोऽर्हत् । तपोदानदयादिभिः तपश्च दानं च दयादिश्च तपोदानदयादिस्तैस्तपोदानदयादिभिः । तपः उपवास-षष्ठाऽष्टमभक्तादिकम् । दानं = दीयतेति दानं दीक्षाग्रहणात्प्राग् वार्षिकदानादिकमित्यर्थः । दया =निर्हेतुकनिखिल भूतानुकम्पा, समस्तभूतोद्देशेनाऽहिंसोपदेशात् स्वस्य सर्वसावधविरतित्वाच्चेति । आदिपदेन सत्याऽस्तेय--ब्रह्मचर्याऽपरिग्रहादिः, तैः कृत्वा । यजमानः==याजकः । दयादिकमेव यजनं, न तु हिंसादिसाध्यम् । हिंसादिसाध्यं तु दुरिताऽनुबन्धित्वाद् अशुभत्वात् सावद्यं कर्मेति, तत् कुयजनमेवेति भावः । तथा, सः अर्हदात्मा । अलेपकत्वात् =लेप्याभावमलेपकत्वम्, कर्ममललेपसाधनाऽऽस्रवरहितत्वात् संवृतत्वात् शुद्धत्वाच्च न लिम्पति विषयेषु यः तस्मात् अलेपकत्वात् कर्मबन्धात्मकलेपाऽविषयत्वादिति । आकाशसङ्काशः =गगनोपमः, आकाशोऽपि शून्यत्वान्न लिम्पति । अभिधीयते प्रतिपाद्यते । यथा नभोऽमूर्त्तत्वाद् प्रालेख्यादिलेपाऽयोग्यस्तथाऽयमपि निर्गणत्वादिति तस्य निर्लेपताऽऽकाशतत्त्वमिति ।। ३६ ।।
श्रीमहादेवस्तोत्रम्-१०५
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
