________________
मूलपद्यम् -
कृते जातो भवेद् ब्रह्मा, त्रेतायां च महेश्वरः । विष्णुश्च द्वापरे जात, एकमूर्तिः कथं भवेत् १
अन्वयः
'ब्रह्मा कृते जातः भवेत्, महेश्वरः त्रेतायां च विष्ण ुः द्वापरे जातः च, एकमूत्ति कथं भवेत् ?' इत्यन्वयः । मनोहरा टीका -
ब्रह्मा=तदाख्यदेवः । कृते कृतयुगे, सत्ययुग इत्यर्थः । आख्यातेषु युगचतुष्टय सत्य त्रेता द्वापर - कलिषु प्रथमे युगे इति यावत् । जातः = अवतीर्णः उत्पन्नरिति । भवेत् = स्यात् । महेश्वरः तदाख्यदेवः । त्र ेतायां तदाख्ये द्वितीययुगे । च = समुच्चये । जात इति सम्बध्यते । विष्ण : तदाख्यदेवः । द्वापरे = तदाख्ये तृतीययुगे । जातः उत्पन्नः । च=समुच्चये । तर्हि, एकमूत्तिः कथं भवेत् ? = एकस्य चैतनस्यैकस्मिन् काले नाना शरीराऽधिष्ठान विरोधात् कार्यकारणरूपताया भेदे कथं एकमूर्त्तिः ? न क्वाऽपि । तस्मादेव कथितमाह - 'एकमूर्तिः कथं भवेत् ? '
।
।। ३२ ।।
Jain Education International
श्रीमहादेवस्तोत्रम् - ६१
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org