________________
द्वितीयस्याध्यायस्य द्वितीयमाह्निकम् ।
श्रोत्रेण गृह्यते योऽर्थः स शब्दः । सामान्यादीनामर्थशब्दस्यासङ्केतित्वाच्छब्दत्वं
शब्दो मा भूदित्यर्थग्रहणम् ।
तस्मिन् द्रव्यं कर्म गुण इति संशयः । २ । २ । २५ । साधारणरूपत्वाद् द्रव्यादित्वेन शब्दे संशयः ।
तदाह
5
तुल्यजातीयेष्वर्थान्तरभूतेषु च विशेषस्योभयथा दृष्टत्वात् ।
२१
२ । २ । २६ ।
पृथिवीत्वं सजातीयात् सलिलादेः पृथिव्या विशेषो दृष्टः, असजातीयाभ्यां च गुणकर्मभ्याम् । ततः शब्देऽपि किमयं श्रोत्रप्राह्यत्वं विशेषो गुणैस्तुल्यस्यार्थान्तरभूतस्य
वेति संशयः ।
नैतत्,
एकद्रव्यवत्त्वान्न द्रव्यम् । २ । २ । २७ ।
एकस्मिन् द्रव्ये आकाशे वर्तमानत्वान्न द्रव्यमयं शब्दः, द्रव्यं द्रव्यं परमाण्वादि अनेकद्रव्यं वा घटादि ।
* अचाक्षुषत्वान्न कर्म * । २ । २ । २८ ।
द्रव्यं कर्म वा यदिन्द्रियान्तरप्रत्यक्षं तच्चाक्षुषमपि दृष्टम्, अयं तु शब्दः श्रोत्रप्रत्यक्षोऽपि सन्न चाक्षुषः । एवं स्थितो गुणः ।
Jain Education International
किन्तु
गुणस्य सतोsपवर्गः कर्मभिः साधर्म्यम् । २ । २ । २९ । कर्मभिरस्य पुनर्गुणभूतस्यापि साधर्म्यमपवर्गो विनाशः, उत्पत्त्यनन्तरमग्रहणाद् 20 विनाशोऽनुमीयते ।
For Private & Personal Use Only
10
[ गुजराती
१ श्रोत्रेण यो गृह्यतेऽर्थः स शब्दः । श्रोत्रेण यो गृह्यते सामान्यादीना P अचाक्षुषत्वान्न PS.। अचाक्षुषत्वाच्च न कर्म P | अचाक्षुषत्वाच्च प्रत्यक्षस्य शब्दो न नापि कर्माचाक्षुषत्वात् - उ. [ चौखम्बाप्रकाशितः ] । नापि कर्माचाक्षुषत्वात् प्रत्ययस्य- उ प्रेस प्रकाशितः ] | नयचक्रवृत्तौ [पृ० ८७० १४, पृ० ५५ पं० ११ इत्यत्र ] तु २८-२९ 25 सूत्रे एकीकृत्य ‘अच्चाक्षुषप्रत्यक्षस्य गुणस्य सतोऽपवर्गः कर्मभिः साधर्म्यम्' इति पाठ उद्धृत इति ध्येयम् । ३ साधर्म्यात् O. ।
15
२ * *
कर्म - मि. ।
www.jainelibrary.org
