________________
चन्द्रानन्दविरचितवृत्त्यलङ्कृते वैशेषिकसूत्रे ननु चसंयोगिनो दण्डात् समवायिनो विषाणाच । ७ । २ । २० ।
संयोगिसमवायिभ्यां दण्डविषाण भ्यां दण्डिविषाणिनोः प्रत्ययो दृष्टः । अस्ति च शब्दादर्थपत्ययः, तस्मादस्यापि सम्बन्धोऽस्तीति । 5 नैतत् ,
दृष्टत्वादहेतुः प्रत्ययः । ७ । २ । २१ । दण्डिविषाणिनोईष्टत्वाददोषः, इह तु शब्दार्थयोः सम्बन्धस्योक्तन्यायेनादृष्टवादहेतुरर्थप्रत्ययः सम्बन्धे ।
तथा प्रत्ययाभावः । ७।२। २२। 10 यदि शब्दोऽर्थेन सम्बद्धः स्यादगृहीतसङ्केनोऽपि ततोऽर्थ प्रतिपद्येत । तस्माद. ___ सम्बद्धौ।
सम्बद्धसम्बन्धादिति चेत् सन्देहः । ७ । २ । २३ । ननु शब्देनाकाशं सम्बद्धम् , आकाशेन चार्थः, एवं सम्बन्ध(द)सम्बन्धादर्थेन सम्बन्ध इति । नैतत् , सर्वार्थानामाकाशेन सम्बन्धात् कस्मिन्नर्थे शब्दः प्रयुक्त 15 इति सन्देहादप्रतिपत्तिः स्यात् । अतो न सम्बन्धः । तस्मात्
सामयिकः शब्दादर्थप्रत्ययः । ७ । २ । २४ । तस्मात् सङ्केतनिमित्तः शब्दादर्थे प्रत्ययो न सम्बन्धात् ।
ऐकदिक्कालाभ्यां सन्निकृष्टविप्रकृष्टाभ्यां परमपरम् । ७ । २ । २५ । 20 एकदिको पिण्डौ दिकृतयोः परत्वापरत्वयोः कारणम् । एककालो वर्तमानकाल.
सम्बद्धौ कालकृतयोः परत्वापरत्वयोः कारणम् । तौ च सन्निकृष्टविप्रकृष्टबुद्ध्यपेक्षया पिण्डौ कारणम् ।
१ सम्बन्धसम्बन्धा P. PS.। २ नैवम् 0. । ३ शब्दार्थे प्रत्ययः 0.। शब्दार्थप्रत्ययः मि. उ. । “शब्दादर्थे प्रत्ययः” इति पाठो नयचक्रवृत्तौ । पृ. २१ पं० १२ ] , उद्धृतः, स च समीचीनतरो भाति । ४ निमित्तशब्दार्थे P.। ५ एकदिकाभ्यां सन्नि P. मि. । एकदिकाभ्यामेककालाभ्यां सन्नि उ. । ६ एकदिकालौ 0.।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
