________________
षविंशः सर्गः समभूत् समेभूतरक्षणः स्वसमुत्सर्गविसर्गलक्षणः ।
शिवमानवमानवक्षणः नृपतेरुत्सवदुत्सवक्षणः ॥१॥ समभूदित्यादि-समानां सर्वेषां भूतानां प्राणिनां रक्षणं यत्र स तथा स्वस्य धनादेः समुत्सर्गस्तस्य विसर्गोऽन्तिमावस्था लक्षणं यस्य स परिपूर्णत्यागात्मकस्तथा शिवं शर्म तस्य मा शोभा वा लक्ष्मीर्वा तस्या नवो मानः सन्मानस्तस्य वक्षणः सम्पत्तिकरो व इति पूर्णकुम्भस्तस्य क्षण इव क्षणो यस्येत्यर्थात् । एतादृशो नपतेर्जयकुमारस्योत्सवक्षण उत्सवद् यत्रागत्य जलं तिष्ठति तत्स्थानमुत्सः कथ्यते तद्वत्समभूत् । अनुप्रासोऽलंकारः॥१॥
अनुनामगुणैकभूरभूवथ शैवंकरिरेतदङ्गभूः ।
नहि शत्रुभिरन्ततामितः स्विदनन्तोत्तरवीर्यसंजितः ॥२॥ अनुनामेत्यादि-अथात्रतस्य जयकुमारस्याङ्गभूः पुत्रः शैवंकरिः शिवंकराया नाम राज्याः संजातोऽनन्तात्पदादुत्तरं यद्वीयंपदं तेन संज्ञितोऽनन्तवीर्यनामाऽनुनामगुणकभूर्नामानुसारगुणधारको यतोऽत्र स न शत्रुभिरन्तता पराभवमितः कदापीत्येतादृगभूत् ॥२॥
स बभूव कुलानुमानतः सवभूश्च प्रतिपत्तिमानतः ।
नपतीर्थपतिय॑योजयन्न पतीनां सन्नयो जयः ॥३॥ अर्थ-राजा जयकुमारका वह उत्सव क्षण-जिसमें कि समस्त जीवोंका संरक्षण था, जिसमें धन आदिका पूर्ण परित्याग था तथा जो शिवमा-मोक्षलक्ष्मी अथवा सुखलक्ष्मीके नवीन मान-आदरके लिये वक्षण-मङ्गल कलश रूप था, उत्स-जलके एकत्रित होनेके स्थानके समान हआ था ॥१॥
अर्थ-तदनन्तर राजा जयकुमारका एक अनन्तवीर्य नामका पुत्र था जो शिवंकरा रानीसे उत्पन्न हुआ था, नामके अनुसार गुणोंको धारण करनेवाला था और शत्रुओंके द्वारा जो कभी भी अन्त-पराभवको प्राप्त नहीं हुआ था ॥२॥ ___ अर्थ-यतश्च अनन्तवीर्य कुलपरम्पराके अनुसार प्रतिपत्ति-विश्वासके योग्य था, अतः वही राज्याभिषेका पात्र हुआ। राजतीर्थके नायक नीतिवेत्ता जयकुमारने उसे ही राजाओंके आगे नियुक्त किया ॥३॥ १. 'सदृक् सर्वमान्येषु च समं त्रिषु' इति विश्वलोचने ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org