________________
२५-२६ ] द्वाविंशः सर्गः
१०१९ शालिषु मुक्तपुरुषेषु भवं संजातं शमपि प्राप्तवान् । आगमे ह्य क्तं यत्सम्यग्दर्शनं लब्ध्वानुष्ठानेन स्वर्ग:प्राप्यते, तथा तदेव सम्यग्दर्शनमभेदभावेन शुक्लध्यानरूपेण कृत्वा पुनर्मुक्तिसौख्यं लभ्यते, तथात्रापि सुदृशः सहवासेन निष्पापतां तां रहसि समालिङ्गय चावचनगोचरं सुखमभूज्जयस्येति यावत् ॥२४॥
सम्मिलदुच्चस्तनकोकवतीमुषमिवाप जयस्त्विषां पतिः । सम्प्रति कवरीकृतान्धकारामुत्फुल्लाम्बुजमुखां च वाराम् ॥२॥ सम्मिलदित्यादि-त्विषां कान्तीनां किरणानां वा पतिर्जयो नाम राजा सूर्य इव वारां सुलोचनां तामुषमिव प्रातःप्रभामिवापानुभूतवान् यतः सम्मिलन्तौ संयुज्यमानौ तावुच्चस्तनौ पोनरूपो कुचौ तावेव कोको तद्वती सम्प्रत्यधुना कवरोकृतः कवरीभावं नीतो वेणीरूपतामवाप्तः पक्षे रलयोरभेदात्कवलीकृतो ग्रासीभूतोऽन्धकारो यया तां, उत्फुल्लं यदम्बुजं तद्वत् तदेव वा मुखं यस्यास्तामिति यावत् । 'उषा बाणसुतायां स्यात्प्रभातेऽपि विभावरौ' इति विश्वलोचने ॥२५॥ सदसि यदपि भूभुजां च मान्यः सेवक इव खलु भुवो भवान्यः। आत्मानं पश्यतोऽपि तस्य नान्यः कोऽपि बभूत दृशि ज्ञस्य ॥२६॥
सदसीत्यादि-यो भवान् जयकुमारो भुवः पृथिव्या चतुर्वर्णात्मकप्रजाधारायाः सेवकोऽनुचर इव खलु निश्चयेन भवन् यदपि भूभुजां राज्ञां ससि सभायां मान्यः सम्मान
वचनागोचर सुख प्राप्त किया।
अर्थान्तर-अपापां-अतिचार अथवा हिंसादि पापोंसे रहित उस सुदर्शसम्यग्दृष्टिको अद्वैतरूप अभेददृष्टि-द्वितीय शुक्ल पूर्वक प्राप्त कर निर्वाणिभवंमुक्त जीवोंका सुख प्राप्त किया।
भावार्थ-जिससे निर्वाण प्राप्त हो सकता है, उससे स्वर्ग प्राप्त कर लेना आश्चर्यकी बात नहीं है ॥२४॥
अर्थ-जो परस्पर मिलते हुए चकवा-चकवीके समान उन्नत स्तनोंसे युक्त थी, जिसकी वेणी अन्धकारके समान काली थी तथा जिसका मुख कमलके समान विकसित था, ऐसी सुलोचनाको कान्तिके अधिपति जयकुमारने उस प्रकार प्राप्त किया जिस प्रकार कि कान्ति-किरणोंका स्वामी सूर्य उषा-प्रभात वेलाको प्राप्त होता है। प्रभात वेलाके पक्षमें विशेषणोंकी योजना निम्न प्रकार हैप्रभात वेला अत्यन्त ऊँचे मिलते हुए कोकयुगलसे सहित होती है, अन्धकारको कवलीकृत-नष्ट करने वाली होती है और विकसित कमल ही उसका मुख होता है ।।२५॥
अर्थ--जो राजा जयकुमार निश्चयसे पृथिवीके सेवकके समान थे, अर्थात्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org