________________
९७०
जयोदय- महाकाव्यम्
प्रस्फुरत्तरमुदङ्कुरश्रियं
वमितुं वपुरनल्पसत्क्रियम् ।
अद्भुता ननु जनेष्वभूत् त्वरा निर्गमक्षणसवेशतत्परा ||४|| प्रस्फुरत्तरमित्यादि - - ननु तदा जनेषु प्रस्फुरत्तराणां समुद्भवतां मुदङ्कुराणां हर्षसंजात रोमाञ्चानां श्रीः शोभा यत्र तत् यद् निजीयं वपुः शरीरम् कीदृशं तच्छरीरम् ? अनल्पा बहुप्रकारा सत्क्रिया सज्जीकरणवृत्तिर्यत्र तत्, वमितु कवचितं कतु निर्गमक्षणः प्रयाणसमयस्तस्य सर्वेशस्समीपभावस्तत्र तत्परा तल्लीनाऽद्भुताऽभूतपूर्वा त्वरा शीघ्रताभूत् ॥४॥
[ ४-६
आव्रजत्य तिजवेन पत्तनं मा विचारमिह यान्तु किञ्चन । ग्रीवया ललितया मुदं वहन्निर्ययावपि महाङ्गसंग्रहः ॥५॥
आव्रजतीत्यादि - हे लोकाः ! पत्तनं नगरमतिजवेन सद्य एवाव्रजति किलेह fear विचारं मायान्तु कुर्वन्त्विति किल संवदन् निजया लुलितया मुहुश्चलया ग्रीवयाऽथ च मुदं वहन् महाङ्गानामुष्ट्राणां संग्रहः समूहो निर्ययौ ॥५॥
स्यन्दनं समधिरुह्य नायकः
कौतुकाशुग सुरूपकायकः ।
प्रीतिसूः सुमृदुरूपिणी प्रिया स प्रतस्थ उचितादरस्तथा ॥ ६ ॥ स्यन्दनमित्यादि - नायको जयकुमारः स कौतुकाशुगेन कामदेवेन पुष्पबाणेन सुरूपस्तुल्यः कायो यस्य सः, तस्य प्रिया सुलोचना च प्रीतिसूः प्रेमसमुत्पादिका रतिर्वा सुमृरूपिणी कोमलरूपधारिणी । तया सह स्यन्दनं रथं समधिरुह्योचितादरः समुपलब्धावरभावः सन् प्रतस्थे प्रस्थानं चकारेत्युपमा ॥| ६ ||
अर्थ - जिसमें अत्यधिक मात्रामें प्रकट होनेवाले रोमाञ्चोंकी शोभा विद्यमान् है तथा जिसे अनेक प्रकारसे सुसज्जित किया गया है, ऐसे अपने शरीरको कवचयुक्त करनेके लिये मनुष्यों में प्रस्थानकाल पूर्व ही अभूतपूर्व उतावली हुई थी ||४||
अर्थ - हे लोगों ! हस्तिनापुर नगर शीघ्र ही आ रहा है, इसमें आप कुछ भी विचार न करें, इस तरह चञ्चल ग्रीवासे कहता और हर्षको धारण करता हुआ ऊँटों का समूह निकला ॥५ ॥
Jain Education International
अर्थ - नायक जयकुमार कामदेवके समान शरीरसे सहित थे और कोमलांगी प्रिया - सुलोचना प्रीतिको उत्पन्न करने वाली रति थी । इस प्रकार जयकुमारने सुलोचनाके साथ रथपर आरूढ होकर आदर भावसे प्रस्थान किया ||६||
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org