Page Text
________________
६-७ ]
५६१
प्रसूनानि यत्र स मुखस्थवीजपूराख्यफलपल्लवपुष्पसहितः कलशर्मवाङ् मङ्गलोपपदः कलशः सकलं मनोहरं शं शर्म यस्मादिति, वसूनां रत्नानां धाम स्थानभूता या सुधा अमृतप्रवाहस्तस्था वशात् समुद्रो मुद्रया सहितः सलिलपूर्णकुम्भो योऽरुद्रः सौम्याकृतिः स शिवताति कल्याणपरम्परां कुरुताज्जलोत्सर्गादिना इति यावत् ॥ ५ ॥
द्वादशः सर्गः
शशिवद् दृशि वल्लभं प्रजायाः शिशिरच्छायतयाध्वनीह भायात् । गणसमाश्रयात्समेतं त्रितयं चातपवारणोक्तमेतत् ।। ६ ।।
शशिवदिति । यदेतत् किलातपवारणोतत्रितयं गणनैवैकः समाश्रयो यद्वा गणस्य धार्मिक समूहस्य नः पूज्यो यो जिनराट् तस्य समाश्रयात् समेतं शिशिरानुष्णच्छाया यस्यास्तस्य भावतया प्रजाया दृशि वल्लभं मनोमोहकं तच्चेहाध्वनि भायात् ॥ ६ ॥ परमेष्ठिरसेष्टितत्पराणीतिसतां श्रीरसतारतम्यफाणिः ।
किल सन्ति लसन्ति मङ्गलानि सुतरां स्वस्तिकमञ्जुवाङ, मुखानि ॥७॥
परमेष्ठीत्यादि । स्वस्तिकमिति मभुमंनोज्ञा वाग्वाणी मुखे प्रथमत एव येषां तानि किल सन्ति शोभनानि मङ्गलानि तानि चेतानि परमेष्ठिनो जिनवेवस्य रसः शरीरं तस्येष्टी पूजायां तत्पराणि सज्जानि, 'रसः स्वावेऽपि तिक्तादौ शृङ्गारावौ द्रवे विषे । पारवे धातुवीर्याम्बु- रागे गन्धरसे तनौ' इति विश्वलोचनः । लसन्ति शोभन्ते, सुतरामेवेत्येवं रूपः सतां सभ्यानां श्रीरसस्य तारतम्यफाणिगुड इव मधुरः ॥ ७ ॥
अर्थ : यह मंगलकलश, सुन्दर सुखको देनेवाले वचनयुक्त है, महान् पत्रों के संकल्पसे युक्त जो फल और फूल उनसे संयुक्त है । रत्नोंसे युक्त सुधाजलके होनेसे समुद्र सरीखा है और जो शान्ति देने वाला है वह कलश हम लोगोंका कल्याण करे ॥ ५ ॥
अन्वय : एतत् च आतपवारणोक्तं त्रितयं गणनैकसमाश्रयात्समेतं सत् इह अध्वनि शिशिरच्छायतया भायात्, यत् प्रजायाः दृशि शशिवत् वल्लभम् ।
अर्थ : (छत्रत्रय) चन्द्रमाके समान देखनेवाले लोगोंके नेत्रोंको प्रसन्न करने वाला है, ठंडी छाया देनेके कारण मार्ग में चलने वालोंके लिये उपयोगी है और गणनाकी दृष्टि से तीन संख्याको धारण करता है ॥ ६ ॥
अन्वय : स्वस्तिकमज्जुवाङ्मुखानि सुतरां मङ्गलानि किल सन्ति लसन्ति तानि परमेष्ठिरसेष्टि-तत्पराणि इति सतां श्रीरसतारतम्यकाणिः अस्ति ।
अर्थ : स्वस्तिकादि जो अष्ट मंगल द्रव्य हैं वे पंचपरमेष्ठीकी पूजामें उपयोगी है, अत: वे मिष्ट मधुर रसवाले गुड़के समान है, ऐसा सत्पुरुषोंके कथनका तात्पर्य है ॥ ७ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002756 |
| Book Title | Jayodaya Mahakavya Purvardha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuramal Shastri |
| Publisher | Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 14 MB |