Page Text
________________
जयोदय-महांकाव्यम्
[ ३८-४०
अस्याः किमूचे कुचगौरवन्तु श्रियोऽप्यपूर्वा इह सञ्जयन्तु । करं परं दास्यति मादृशोऽपि यत्राखिलक्ष्मापतिदर्प लोपी ॥ ३८ ॥
५२६
अस्या इति । अस्याः कुचयोगौरवं समुन्नतभावं कि पुनरूचेऽनिर्वचनीयं तदिति यावत् तापूर्वा अभूतपूर्वाः श्रियः सञ्जयन्तु । अखिलानां क्ष्मापतीनां राज्ञां दर्पलोपी मदमर्दनकरः खलु मादृशोऽपि नरः परं करं वास्यति, आलिङ्गनं करिष्यति आयषष्ठांशं वा समर्पयिष्यतीति ततो गौरवं प्रभुत्वञ्च ॥ ३८ ॥
हारावलीयं तरलावलाया उत्तङ्गयोः श्रीस्तनयोश्च भायात् । मध्यादिदानीं यमकस्नुभाजोः सीतेव सम्यक् परिपूरिताजौ ।। ३९ ।।
हारावलीत्यादि । इयमबलायास्तरला हारावली, उत्तुङ्गयो श्रीस्तनयोर्मध्य इदानीं तादृशी भाषात् । यमकयोः स्तुभाजोः पर्वतयोर्मध्यात्ं सम्यक् परिपूरिताजौ पृथिव्यां सीतानाम नदी वेति । उपमालङ्कारः ॥ ३९ ॥
हृद्याप वैदग्ध्यमभूतपूर्वममान्तमस्मत्प्रणयं च तेन । समुत्सहाहारवरप्रभाविन्युच्छूनतामेति कुचच्छलेन ॥ ४० ॥
हृद्यापेति । इयं समुत् सदा सम्यगुत्साहवती हारस्य मुक्कामाल्यस्य वरः प्रभावस्तद्वति यद्वा, हेत्याश्चर्योक्को, वरस्य वद्ध नशील पदार्थस्य प्रभाववति स्वकीये हृद्यन्तरङ्ग
अन्वय : अस्याः कुचगौरवं तु किम् ऊचे इह अपूर्वा : सियः सञ्जयन्तु यत्र परम् अखिलक्ष्मापतिदर्प लोपी मादृशः अपि करं दास्यति ।
अर्थ : इस सुलोचनाके स्तनोंके गौरवके बारेमें क्या कहा जाये, जो अनिर्वचनीय है - शब्दोंके माध्यम से प्रकट करने योग्य नहीं है । इन स्तनोंपर अभूतपूर्व श्री (सर्वोत्कृष्ट छवि ) को प्राप्त करे, जहाँ केवल समस्त राजाओंके गर्वको नष्ट करनेवाला मुझ जैसा राजा भी कर (टैक्स) देगा ? हाथसे मर्दन करेगा ।। ३८ ।।
अन्वय : अवलायाः इयं तरला हारावली इदानीम् उत्तुङ्गयोः श्रीस्तनयोः भायात् चमकस्तु भाजो ः मध्यात् सम्यक् परिपूरिताजौ सीता इव
अर्थ : सुलोचनाकी यह हिलती-डुलती या चमचमाती हुई हारावली इस समय (इसके ) उन्नत स्तनोंपर ऐसी सुशोभित हो रही है जैसे दो पर्वतों के मध्यवर्ती समतल भूमिपर 'सीता' नदी सुशोभित होतो है ॥ ३९ ॥
अन्वय : समुत्सहाहारवरप्रभाविनि हृदि अभूतपूर्वम् अमान्तंवैदग्ध्यं मत्प्रणयं व आप तेन कुचच्छलेन उच्छूनताम् एति ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002756 |
| Book Title | Jayodaya Mahakavya Purvardha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuramal Shastri |
| Publisher | Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 14 MB |