Page Text
________________
४८-५० ]
दशमः सर्गः
स्वसदोदयतामनाकुलामिह नक्षत्रकमालिकाऽमला । उपलब्धुमिवार्थिनी हिता वदनेन्दोः पदसीमनि स्थिता ॥ ४८ ॥ स्वसदोदयतामिति । इह जयकुमारस्य कण्ठेऽमला स्वच्छा हिता शोभाकारिका नक्षत्रकमालिका मौक्तिकमाला परिधापितेति शेषः । याऽनाकुलामविनाशिनीं स्वसवोदयितां सततदीप्यमानतामुपलब्धुं प्राप्तुमर्थिनी सती तस्य वदनेन्दोमुखचन्द्रस्य पदसीमनि स्थानसीमायां स्थिता बभूवेत्यर्थः । सदा प्रकाशमानतां लब्धुमिवेति क्रियोत्प्र क्षालङ्कारः ॥ ४८ ॥ प्रतिदेशमवाङ्किनामलङ्करणानां मणिमण्डले परम् ।
निजरूपनिरूपिणे घृणाकरि अस्मै खलु दर्पणार्पणा || ४९ ॥
प्रतिदेशमिति । प्रतिदेशं प्रत्यवयवमवाङ्किना परिहितानामलङ्करणानां मणिमण्डले रत्नराशौ परमत्यन्तं निजरूपं निरूपयति तस्मै स्वरूपदर्शिनेऽस्मै परिजनविहिता दर्पणस्यार्पणा मुकुरदानं घृणाकरी निरपेक्षा गर्ह्याऽभवदित्यर्थः ॥ ४९ ॥
ननु तस्य तनुर्विभूषणैः सहजप्रश्रयभूरदूषणैः ।
लसति स्म गुणैरिवोज्ज्वलैरधुनासौ परिणामकोमलैः ॥ ५० ॥ नन्विति । या तस्य जयस्य तनुः शरीरं सहजप्रश्रयभूः प्राकृतिकमार्दवाश्रयाऽभवत्, असावधुनाऽदूषणैर्दोषरहितं विभूषणैरलङ्कारः, उज्ज्वलैः प्रभासमानैः परिणामको गुणदयादाक्षिण्यादिसद्गुणैरिव लसति स्म शोभते स्म । उपमालङ्कारः ॥ ५० ॥ ( अँगूठीवाला ) बना ॥ ४७ ॥
अन्वय : इह अमला हिता च नक्षत्रमालिका ( परिधापिता ), ( या ) अनाकुलां स्वसदोदयताम् उपलब्धुम् अर्थिनी इव सती वदनेन्दोः पदसीमनि स्थिता ।
अर्थ : जयकुमारके गलेमें स्वच्छ एवं अतिसुन्दर नक्षत्रमाला ( मोतीकी माला ) पहना दी गयी जो कभी नष्ट न होनेवाली दीप्तिको प्राप्तिकी याचक हो मानो चन्द्रसदृश मुखके घेरे में आकर खड़ी हो गयी ॥ ४८ ॥
अन्वय : प्रतिदेशम् अवाङ्किनाम् अलङ्करणानां मणिमण्डले परं निजरूपनिरूपिणे अस्मै खलु दर्पणार्पणा घृणाकरि ( अभूत् ) ।
अर्थ : प्रत्येक अङ्गमें धारण किये गये आभूषणोंकी रत्नराशिमें अपने स्वरूपको देखनेवाले जयकुमारके लिए दर्पणप्रदान निरर्थक हो रहा ॥ ४९ ॥ अन्वय : तस्य तनुः सहजप्रश्रयभूः ( अभवत् ) असौ अधुना अदूषणैः विभूषणः उज्ज्वलैः परिणामकोमलैः गुणः इव लसति स्म ।
Jain Education International
४७९
अर्थ : जयकुमारका शरीर स्वभावतः कोमल था । इस समय वह निर्दोष अलङ्कारोंसे उज्ज्वल एवं परिणामतः मृदु गुणोंके समान सुशोभित होने
लगा ॥ ५० ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002756 |
| Book Title | Jayodaya Mahakavya Purvardha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuramal Shastri |
| Publisher | Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 14 MB |