Page Text
________________
४४४
जयोदय-महाकाव्यम्
[ ५३-५५ यदिह लोकजितो गुणतोधृतौ खलु नृणां करकौ च समाहृतौ । जय जयेति गिरा न विलम्बितं पदयुगं शिरसा त्ववलम्बितम् ॥ ५३॥ ___ यदिहेति । नृणां करावेव करको हस्तौ तौ समाहृतौ सन्तो यद्यस्मात् कारणाद् इहावसरे लोकजितः श्रीजिनदेवस्य गुणतो निर्दोषत्वादितो रज्ज्वा वा धृतो बद्धो जाती। तत एव खलु जयजयेति गिरा वाचापि न विलम्बितं शीघ्रमेव निर्गतम्, पलायितुमिव भयात् जयकारशब्दो विष्वगभ्युच्चरितोऽभूदित्यर्थः । नृणां शिरसा तु तस्य जिनदेवस्य पवयुगमवलम्बितमाश्रितम् । सर्वे जिनभक्तिरता जाता इत्याशयः । खलु इत्युत्प्रेक्षायाम्। श्लेषोत्प्रेक्षयोः सङ्करः ॥ ५३ ॥ नहि तकैर्जितकैतव एव स स्नपनभावमितः प्रभुरेकशः । मुदुदिताश्रुजलैरनुभावितं वपुरपीह निजं शुचिताश्रितम् ॥ ५४ ॥ __ नहीति। तेरेव तकर्लोकः स जितं कैतवं छद्म येन स निष्कपटप्रभुरेव केवलं स्नपनभावमितः स्नापित इत्यर्थः । इति नहि, अपि तु तैरिह शुचिताश्रितं शुद्धं निजं वपुः अपि शरीरमपि एकशः सार्धमेव मुदो हर्षातिरेकाद् उदितानि जातानि यान्यश्रुजलानि तैरनुभावितं समभिषिक्तमित्याशयः । सहोक्तिरलङ्कारः ॥ ५४ ॥ चरितमष्टदिनावधि पूजनं भगवतोऽखिलकर्मनिषूदनम् । हृदयदृक्श्रवसामभिनन्दनं स्वशिरसीष्टजिनाद्धिजचन्दनम् ॥ ५५ ॥
चरितमिति । अखिलकर्मनिषूदनम् अशेषकृतिनाशकं भगवतो जिनस्य पूजनमर्चन
अन्वय : यत् खलु इह नृणां करको समाहृतो लोकजितः , गुणतः धृतो (ततः एव) जय-जय इति गिरा च न विलम्बितम् । शिरसा तु पदयुगम् अवलम्बितं खलु ।
अर्थ : इस अवसरपर लोगोंके हाथ भगवान् जिनेन्द्र के निर्दोषता आदि गुणों द्वारा मिलाकर बांध दिये गये। फलतः वाणी भी डरकर मानो जय-जयके रूपमें निकल भागी और लोगोंके सिर भगवान्के चरणोंमें आ गिरे ॥ ५३ ॥
अन्वय : तकः एकशः जितकतवः प्रभुः एव स्नपनभावं नहि इतः । किन्तु इह शुचिताश्रितं निजं वपुः अपि मुदुदिताश्रुजल: अनुभावितम् ।।
अर्थ : उस समय उन लोगोंने न केवल निष्कपट भावसे भगवान्का अभिषेक ही किया, प्रत्युत हर्षातिरेकसे बहनेवाले अश्रृजलसे अपने शरीरोंको भी अभिषिक्त कर लिया ॥ ५४॥
अन्वय : ( तैः ) अखिलकर्मनिषूदनं हृदयदृक्श्रवसाम् अभिनन्दनं स्वशिरसि इष्टजिनाघ्रिजचन्दनं भगवतः अष्टदिनावधि पूजनं चरितम् ।
अर्थ : उन लोगोंने लगातार आठ दिनों तक बड़े ठाठ-बाटके साथ भगवान्को
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002756 |
| Book Title | Jayodaya Mahakavya Purvardha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuramal Shastri |
| Publisher | Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 14 MB |