SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 44
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३५-३६ ] प्रथमः सर्गः यन्नाभिजातो विधिराविभाति सदा विषादी कुसुमेष्वरातिः । हरेश्चरित्रं कृतकं सभीति तस्यानुकूलास्तु कुतः प्रणीतिः ||३५|| यदिति यद् यस्मात्कारणाद् विधिर्ब्रह्मा, स नाभिजातोऽकुलीनः स्तथा च नाभेरुत्पन्नः । पुराणेषु विष्णुनाभेरुत्पन्नत्वाद्, ब्रह्मणः । विलक्षणत्वेन विभाति शोभते । कुसुमेषुः कामस्तस्या रातिर्महादेवः स सदा विषादी विषादवान् । तथा च विषमत्तीति विषभक्षकः । हरेविष्णोश्चरित्रं कृतकं कृत्रिमं ततः सभीति भयपूर्णम्, तथा च कंसस्य भयकारकम् । अतो जयकुमाररत अनुकूला सदृशी प्रणीतिः कुतोऽस्तु ? तस्य सर्वदोषरहितत्वात् ।। ३५ ।। वृद्धिंगतत्वात्पलितोज्ज्वलाद्य कीर्तिर्भुजङ्गस्य गृहं प्रसाद्य । हत्वाम्बरं नन्दनमेति चारमहो जरायां तु कुतो विचारः || ३६ || २१ वृद्धिमिति । कीर्तिर्जय कुमारस्य यशः ख्यातिः स्त्री वृद्धावस्थां गतत्वात् पलितैः श्वेतकेशैरुज्ज्वला घवला सती अपि भुजङ्गस्य सर्पस्य गृहं पातालम्, अथवा विटस्य पाकर चार अनुयोग नो संख्याको प्राप्त हो गये । कारण, राजा जयकुमार ऋषभदेव भगवान् गणधर थे । अतः उन्होंने अपने प्रयास से प्रथमादि चार अनुयोगोंका निर्माण किया था ॥ ३४ ॥ अन्वय : यत् विधिनाभिजातः आविभाति, कुसुमेषु अरातिः सदा विषादी आविभाति, हरेः चरित्रं कृतकं सभीति आविभाति । एवम् एतेषां प्रणीतिः तस्य अनुकूला कुतः अस्तु । अर्थ : क्योंकि ब्रह्मा नाभिकमलसे उत्पन्न हैं और महादेव सदैव विष खानेवाले ( विषादी) हैं, और विष्णु का चरित्र कंसके लिए भयप्रद हैं, इसलिए तीनोंकी नीति इस राजाके अनुकूल कैसे हो सकती है ? कारण यह राजा नाभिजात ( नीच ) नहीं है, विषादी ( कलह - विषाद करनेवाला) नहीं और न उसका चरित्र कृतक ( कृत्रिम ) या बनावटी होकर सभीति ( भयशाली ) ही है ।। ३५ ।। अन्वय : ( तस्य राज्ञः ) कीर्तिः च अरम् अद्य वृद्धिगतत्वात् पलितोज्ज्वला भुजङ्गस्य गृहं प्रसाद्य च पुनः अम्बरं हत्वा ( अरं ) नन्दनम् आप | अहो जरायां तु कुतः विचार: ? अर्थ: कोई स्वच्छन्द औरत बूढ़ी होनेसे सफेद बालोंवाली होकर भी कामी पुरुषके घर जाती रहती है और वस्त्ररहित हो अपने पुत्र तकको www.jainelibrary.org Jain Education International For Private & Personal Use Only
SR No.002756
Book TitleJayodaya Mahakavya Purvardha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBhuramal Shastri
PublisherDigambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj
Publication Year1994
Total Pages690
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Literature
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy