SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 427
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४०४ जयोदय-महाकाव्यम् [५३-५४ देशात् युगपदेकोभूय अनुषङ्गात् प्रसङ्गवशाद दहनेऽग्नौ पतंगा इव प्रतीपाः शत्रव आनिपेतुः। उपमालङ्कारः ॥ ५२॥ परे रणारम्भपरा न यावद् बभुश्च काशीशसुता यथावत् । निष्क्रष्टुमागत्यतरा मितोऽघं हेमाङ्गदाद्या ववृषुः शरौघम् ।। ५३ ।। __ पर इति । यावच्च परे शत्रवो रणारम्भपरा न बभुर्जयकुमारस्योपरि न निपेतुस्तावदेव च काशीशसुता हेमाङ्गवाद्या इतो जयकुमारपार्वतो संकटं निष्क्रष्टु दूरीक मागत्यतरां यथावच्छरोघं ववृषुः मुक्तवन्तः ॥ ५३ ॥ संस्थापनार्थं प्रवरस्य यावत् पृषत्पतिप्रासनमुद्दधार । . प्रत्यर्थिनोऽलङ्करणाय कण्ठे समर्पयामास शरं स चारम् ॥ ५४ ।। संस्थापनार्थमिति । प्रवरस्य बलवतो वल्लभस्य वा संस्थापनार्थ मारणायो उपनिवेशनाय च यः कोऽपि यावत् पृषत्पतेरुत्तमबाणस्य प्रासनं स्थानं धनुः, यद्वा सिंहासनमुद्दधार गृहीतवांस्तावदेव अरं शीघ्र स च प्रथिनस्तस्य शत्रोः प्रत्याशाधारिणो वा कण्ठे अलङ्करणाय निषेधार्थ वा शोभायं शरं बाणं हारं वा समर्पयामास । समासोक्त्यलङ्कारः ॥ ५४॥ तेजके निधान, वर्धनशील प्रभावशाली जयकुमारको देखकर उसके सामने ठहरने में असमर्थ वैरी लोग इधर-उधरसे एक साथ इकट्ठे हो आ धमके और नष्ट होने लगे ॥५२॥ अन्वय : यावत् च परे यथावत् रणारम्भपराः न बभुः, तावत् काशीशसुताः हेमाङ्गदाद्याः इतः अघं निष्क्रष्टुम् आगत्यतरां शरोधू ववषुः । अर्थ : जबतक वे शत्रु युद्धारम्भार्थ सन्नद्ध हो भलीभाँति जयकुमारतक पहुँच नहीं पाये, उसके पहले ही इधरसे काशीश्वरके पुत्र हेमांगद आदिने उस जयकुमारपर आये उपद्रवको दूर हटानेके लिए बाणोंकी वर्षा शुरू कर दी, अर्थात् उन्होंने शत्रुओंको बीचमें ही रोक लिया ।। ५३ ।।। ____ अन्वय : प्रवरस्य संस्थापनार्थं यावत् ( कः अपि ) पृषत्पतिप्रासनम् उद्धार तावत् सः च अरं प्रत्यर्थिनः अलङ्करणाय तस्य कण्ठे शरं समर्पयामास । अर्थ : किसी एक योद्धाने अपने सामने आये बलवान्को मार गिरानेके लिए ज्योंही बाण उठाया, त्योंही उस दूसरे योद्धाने बड़ी तेजीसे अपने सामनेवाले शत्रुको रोकनेके लिए उसके कंठमें खींचकर बाण चढ़ा दिया। दूसरा अर्थ किसीने Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002756
Book TitleJayodaya Mahakavya Purvardha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBhuramal Shastri
PublisherDigambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj
Publication Year1994
Total Pages690
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Literature
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy