SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 384
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ६८-६९ ] सप्तमः सर्ग: तदा तद् व्यर्थमेव, यत इतो भूतले भवत एव पिता यश्चक्रवानपि, स केवलेन अनुजेन बाहुबलिना न जितः किम्, अपि तु जित एवेत्यर्थः ॥ ६७ ॥ सेवकः स उदितो विभुर्भवान् किन्न वेत्ति समरेऽतिमानवान् । जीतिरेव च परीतिरेव वा तस्य ते च तुलना कुतोऽथवा ॥ ६८ ॥ सेवक इति । अन्यच्च शृणु, समरे युद्ध क्रियमाणेऽतिमानवान् भवान् विभुः स्वामी। स च जयकुमारो भवत एव सेवक उदितोऽस्ति । ततो जीतिरेवास्तु परीतिर्वा तस्य न काचिदपि हानिः, यतस्तस्य ते च वा कुतस्तुलना भवेत् ॥ ६८ ॥ अर्कतापरिणतावतर्कता-संयुतेन दधता यथार्थताम् । मेघमानित ऋतौ विनश्यता भातु तृलफलता त्वयोद्धता ॥ ६९ ॥ अर्कतेति । अर्कः क्षुद्रवृक्षविशेषस्तत्तायाः परिणतो सम्भूतौ अतर्कतासंयुतेन तद्रूपपरिणयेनेत्यर्थः । यथार्थतां दधता सार्थ नाम कुर्वता त्वया मेघमानित ऋतौ मेधकुमारादिभिः सम्मानिते वीरे जयकुमारे सति सोद्यमे विनश्यता, तथा वर्षासमये नश्यता तूलफलता व्यर्थजीवनता, अथवा तूलस्येव फलानि यस्य तत्ता, उद्धृता स्वीकृता भातु ॥ ६९ ॥ अर्थ : कुमार ! शायद आप सोचते हों कि हम करोड़ों सुभटोंके स्वामी हैं। किन्तु क्या आपके पिताके छोटे भाई बाहुबलीने अकेले ही आपके पिता चक्रवर्ती भरतको जीत नहीं लिया था ? ॥ ६७ ।। अन्वय : समरे अतिमानवान् भवान् विभुः (च) सः सेवकः उदितः । (ततः तस्य) जीतिः एव च परीतिः वा । तस्य ते च तुलना कुतः । अर्थ : यद्ध करनेपर अत्यन्त अभिमानी आप स्वामी और वह जयकुमार आपका सेवक ही कहलायेगा। इसलिए उसकी जय ही हो या पराजय ! उसकी और आपकी तुलना ही क्या है ? ॥ ६८॥ ___ अन्वय : अर्कतापरिणती अतर्कता संयुतेन यथार्थतां दधता त्वया मेघमानिते ऋती विनश्यता तूलफलता उद्ध ता भातु । - अर्थ : लेकिन मैं तो समझता हूँ कि आप वास्तव में अर्ककीर्ति ( आकके समान ) हैं । जैसे आक मेघमानित वर्षाऋतुमें नष्ट हो जाता है और उसका जीवन निष्फल ( फलरहित ) होता है, वैसे ही आप भी मेधकुमारादि द्वारा सम्मानित जयकुमारकी ऋतु यानी तेजमें पड़कर नष्ट हो जायेंगे ॥ ६९ ॥ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002756
Book TitleJayodaya Mahakavya Purvardha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBhuramal Shastri
PublisherDigambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj
Publication Year1994
Total Pages690
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Literature
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy