________________
३१-३३ ]
स्नेहेन तैलादिना दीपो दीप्यताम् । किन्तु प्रगे प्रभाते पुनः का दशा स्यात् ? तथा यावन्मया न प्रबुद्धं तावत् प्रेम्णा जयकुमारस्य निर्वाहोऽभूत् ॥ ३० ॥
सद्योऽपि कृतविद्योऽहमुद्योगेन जयश्रियम् ।
मालाञ्च पैमि चाहां हि नीतिविद्योऽभिनन्दति ॥ ३१ ॥
सप्तमः सगः
सद्योऽपीति । नीतिविद्यो नीतिविशारदो मनुष्यो हि बाहां भुजामेवाभिनन्दति प्रशंसति, समाश्रयतीत्यर्थः । ततोऽहं कृतविद्यो नीतिनिगुण उद्योगेन स्वभुजबलेन जयश्रियं विजयलक्ष्मी मालाञ्च उपैमि लभे ।। ३१ ॥
अनवद्यमतिर्मन्त्री
चित्तवित्त मिहोक्तवान् ।
अत्रान्तरे पृष्टोऽपि समिच्छन् स्वामिनो हितम् ॥ ३२ ॥ अनवद्येति । अत्रान्तरे स्वामिनो हितं समिच्छन् अपृष्टोऽपि, चित्तविद् अनवद्यमतिः निर्दोषबुद्धिर्मन्त्री तमर्ककीर्तिम् उक्तवानुवाच ॥ ३२ ॥
सृष्टेः पितामहः स्रष्टा चक्रपाणिस्तु रक्षकः । संहर्तुमुद्यतः सद्यस्तामेनां प्रथमाधिपः || ३३ ॥
.
२४५
अर्थ : अन्धकारमय घर में रखा दीपक स्नेह ( तेल ) द्वारा तबतक चमकता रहे, जबतक सूर्यका उदय न हो । किन्तु सबेरे सूर्यका उदय हो जानेपर उसकी क्या दशा होगी ? ॥ ३० ॥
Jain Education International
अन्वय : अहं कृतविद्यः सद्यः अपि उद्योगेन जयश्रियं मालां च उपैमि । हि नीतिविद्यः बाहाम् अभिनन्दति ।
अर्थ : मैं कृतविद्य हूँ अर्थात् सब तरहसे कुशल हूँ । अतः शीघ्र ही अपने उद्योगसे विजयलक्ष्मी और वरमाला दोनोंको प्राप्त कर लूँगा। क्योंकि नीतिमान् व्यक्ति अपनी भुजाओंका भरोसा करता है ( इस प्रकार अर्क कीर्ति ने कहा ) ।। ३१ ।। अन्वय : अत्रान्तरे स्वामिनः हितं समिच्छन् हि अपृष्टः अपि चित्तवित् अनवद्यमतिः मन्त्री तम् इह उक्तवान् ।
अर्थ : इसी बीच स्वामीका हित चाहता हुआ, उसके चित्तको जाननेवाला, निर्दोषबुद्धि अर्ककीर्तिका मंत्री, बिना पूछे ही उसे यहाँ वक्ष्यमाण वचन कहने लगा ।। ३२ ।।
अन्वय : पितामहः सृष्टेः स्रष्टा । पुनः चक्रपाणिः तु रक्षकः । ताम् एनां त्वं प्रथमाधिपः ( सन् ) सद्यः संहर्तुम् उद्यतः ।
४४
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
