________________
९५-९७ ]
तृतीयः सर्गः
१८१
वात् । लघुनोपहारीकृतं वस्तुजातमेव वर्धयित्वा प्रत्युपहरन्ति महान्त इति रोतिस्तथैव जयोऽपि हारमवाप्य उपहारं वत्तवानित्याशयः । परिवृत्यलङ्कारः ॥ ९४ ॥
स पुनः परमानन्दमेदुरो गन्तुमुत्सहते स्मैव नारीणां
मानवाग्रणीः । हितसाधनः ॥ ९५ ॥
स पुनरिति । मानवानामग्रणीर्नायकः, नारीणां योषितां हितं साधयति वस्त्रालङ्करनोपभोगाविनेति हितसाधनः स जयकुमारः परमश्चासावानन्दो महामोवस्तेन मेदुरः परिपुष्टः सन् पुनः सुलोचनापरिग्रहार्थं काशीं प्रति गन्तुमुत्सहते स्म उत्कण्ठितोऽभूदित्यर्थः ॥ ९५ ॥ विषमेषुहितेनैव समेषु हितकारिणा । सन्देहधारिणाप्यारात् सन्देहप्रतिकारिणा ।। ९६ ॥ तदा सन्मूर्धिनरत्नेन मूर्ध्नि रत्नं तदापि सत् । सुदृग्गुणानुसारेणा - सुदु सिद्धान्तशालिना ॥ ९७ ॥
विषमेष्विति । समेषु मित्रबान्धवादिषु हितकारिणापि विषमेषु वैरिषु हितकारिणेत्येवं विरोधः, विषमेषोः कामस्य हितकर्मेत्यभिप्रायेण परिहारः । सन्देहप्रतिकारिणा संशयनिवारकेणापि सन्देहधारिणेति विरोधः, समिति सम्यग्रूपस्य बेहस्य शरीरस्य धारकेति परिहारः । सुवृश: सुलोचनायाः गुणाः सौन्दर्यादयस्तेषामनुसारेणापि तुल्यभावेनापि
उस जयकुमारने उस दूतके लिए आदरपूर्वक यथेष्ट उपहार दिया । अर्थात् लिये तो दो अक्षर 'हार' और दिये चार अक्षर 'उपहार', यह भाव है ॥ ९४ ॥ अन्वय : मानवाग्रणी नारीणां हितसाधनः सः परमानन्दमेदुरः पुनः गन्तुं उत्सहते स्म ।
अर्थ : मानवोंका नायक और वस्त्राभूषण, उपभोगादिसे नारियों का हितकारी वह जयकुमार आनन्दसे फूलकर पुनः सुलोचना - परिग्रहार्थ काशी चलने के लिए उत्कण्ठित हो गया ।। ९५ ।।
अन्वय : समेषु हितकारिणा विषमेषुहितेन एव आरात् सन्देहप्रतिकारिणा अपि सन्देहधारिणा सुदुग्गुणानुसारेण असुट्क्सिद्धान्तशालिना तदा सन्मूनिरत्नेन मूर्ध्नि तत् सत् रत्नम् आपि ।
अर्थ : जो कामदेवके समान सुन्दर है और भले आदमियों का हित करने - वाला है, जो अच्छे शरीरका धारक और सन्देहका निवारक है, जो सुलोचनासौन्दर्यादिगुणों के अनुकूल यानी तुल्य होता हुआ भी प्राणोंके दर्शनका अभि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
