Page Text
________________
जयोदय- महाकाव्यम्
[ १५३
रूपवन्तमिति । रूपमस्यास्तीति रूपवान्, तं सुन्दराकृति मानवं पुरुषं, तस्याः पितुर्भ्राता पितृव्यस्तमथवा उदरादुद्भवतीत्युदरोद्भवं स्वतनयं सुरूपमवलोक्य योषितां स्त्रीणां जघनमूरुस्थलं तथा भवेत् तथा चञ्चलं स्यात् तमुपभोक्तुमित्यर्थः । यथा तोयतः सलिलेन आमपात्र मपक्कमृण्मयभाजनं विगलितं भवति, भिद्यत इति यावत् ॥ १५२ ॥ ससित दुग्धमुग्धस्तवं भुनक्त्यपि सकूर्चकं लवणभावभृत्तक्रवत् । न लोकयति फाण्टवद्धवलकूर्चकं वाञ्छती
अनङ्कुरितकूर्चकं
त्यो पुरुषमेककं क्षितितले त्रिधा साञ्चति ॥ १५३ ॥
१२६
अनङ कुरितेति । सा स्त्री क्षितितले पृथिव्याम् अनङ कुरितकूर्चकमश्मश्रुमन्तं किशोरवयसं पुरुषं, सितया सहितं ससितञ्च तद्दुग्धं ससितदुग्धमिव स्तवः स्तुतिः प्रशंसा वा यस्य स तं प्रीतिपूर्वकं भुनक्ति । कूर्चकेन सहितं सकूर्चकं तमेव लवणभावं बिभर्तीति लवणभावभृच्च तत्तक्रं तद्ववरुचितो भुनक्ति । किन्तु धवलकूर्चकं वृद्धावस्थापन्तं तमेव फाण्टवद् विकृततक्रवत् न लोकयति न च भोक्तुं वाञ्छति । इत्थमेककमेकमेव पुरुषं त्रिधाऽञ्चति स्वीकरोति, अहो इत्याश्चर्ये ॥ १५३ ॥
अन्वय : रूपवन्तं मानवं तत्पितृव्यम् अथवा उदरोद्भवं वा अवलोक्य योषितां जघनं तथा उच्चलेत् यथा इह तोयतः आमपात्रम् ।
अर्थ : मनुष्य रूपवान् होना चाहिए, फिर चाहे वह उनका चचा या पुत्र ही क्यों न हो, उसे देखकर स्त्रियोंका मन उपभोगार्थं उस तरह चंचल ( द्रवित ) हो उठता है, जिस तरह जलद्वारा कच्चा मिट्टीका बर्तन ॥ १५२ ॥
अन्वय : सा अनङ्कुरितकूर्चकं सितदुग्धमुग्धस्तवं भुनक्ति । अपि च सकूर्चकं लवणभावभृत्तक्रवत् भुनक्ति । किन्तु धवलकूर्चकं फाण्टवत् द्रष्टुम् अपि न वाञ्छति । इति एककम् पुरुषं त्रिधा अञ्चति अहो ।
होता है कि वे देख मिश्री मिले
अर्थ : स्त्रियोंका स्वभाव ऐसा सोलह वर्षके युवा पुरुषको जिसे दाढ़ी-मूंछ भी न आयी हो, दूध-सा भोगती हैं । दाढ़ीमूँछ आ जानेपर उसीका खट्टी छाछकी तरह अरुचिभावसे सेवन करती हैं । किन्तु सफेद दाढ़ी -बाल हो जानेपर तो उसे फटी छाछकी तरह देखना भी नहीं चाहतीं । आश्चर्य है कि इस तरह वे एक ही पुरुषको तीन प्रकारोंसे देखा करती हैं ।। १५३ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002756 |
| Book Title | Jayodaya Mahakavya Purvardha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuramal Shastri |
| Publisher | Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 14 MB |