________________
९६
अनेकान्तजयपताकान्धनस्याऽभावापत्तेः कारणात् । आशङ्कान्तरापोहायाह- नं चेत्या दि । न च तन्निबन्धनानुभवे भवननिश्चयनिबन्धनानुभवे, न दि भ्रमः । कुत इत्याह-तस्यैव अभवननिश्चयनिबन्धनानुभवस्यैव, तत्त्वा भवननिश्चयनिबन्धनत्वाद्, न चैकस्य सतोऽनुभवस्य, कचिद् वि मः, कचिन्नेत्येतत् । कुत इत्याह- एकत्वविरोधात् । निरंशमेवैकं । तस्य क्वचिदिति विभागः । न चेत्यादि । न चान्ते संतानविनाने अभवननिश्चयात् कारणात् , तद्गतिरभवनगतिः । कुत इत्याह- तत्रापी त्यादि। तत्राप्यन्ते तदयोगादभवननिश्चयायोगात् । न चेत्यादि। च कपालभवननिश्चय एव कपालग्रहणं भस्माद्युपलक्षणम्, घटाभवा निश्चयः घटाभवनं काष्ठाभवनादिसूचकम् । कुतो नेत्याह- तदभवनस घटाद्यभवनस्य,निरुपाख्यत्वात् तुच्छत्वात् । न च तद्वारेण कपालभक द्वारेण, घटाभवननिश्चय इति वर्तते । कुतो नेत्याह-तेनेत्यादि।तेन का लभवनेन सह, तस्य घटाभवनस्य । किमित्याह- प्रतिबन्धासिद्धेः तां त्म्याद्यनभ्युपगमात् । न च तदभवनधर्मकमेव घटाभवनधर्मकमेव, कप लभवनम् । कुत इत्याह-अनभ्युपगमादिति एवम् , तत्तुच्छत्वेऽप्यभ नतुच्छत्वेऽपि सति, नश्वरत्वादिसिद्धिः-उत्पत्तिनाशोत्तरोन्मजनसिद्धि पराभिप्रायमाह- उत्पादादिमत्त्वे सति, भवनाभवनयोरभेदस्तुल्या मंतयेति चेत् । एतदाशङ्क्याह-नेत्यादि । न नैतदेवम् । कुत इं हेतूनाह-तुच्छेतरत्वाविशेषात् भवनाभवनयोः, तथाहि-तुच्छमभवा म्, अतुच्छं भवनमिति विशेषः । तथा निवृत्तिभेदात् भवनस्य ह्यभवनं । वृत्तिर्भवनं स्वभवनस्य, तथा ग्रहणनानात्वादेकमतुच्छतया गृह्य अन्यत्तुच्छतया; इत्येवमुत्पादादिसाम्येऽपि भवनाभवनयो रूपरसादे भेदः । सर्वोपसंहारमाह-इति एवमुक्तनीतेः, कुतोऽस्य वस्तुनः, क्षणसि तिधर्मकत्वमेव । अभवने कारणमाह- क्षणान्तरेऽपि अस्थितिव्या रेकादिना स्थित्यापत्तेः, इत्यलं विस्तरेण । तदेवमिहापि क्षणस्थिति मके वस्तुनि, विज्ञानादिकार्यायोग इति स्थितम् ॥ • नित्यानित्यं पुनः कथश्चिदवस्थितत्वात् , अनेकस्वभावत्वा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org