________________
अनेकान्तजयपताका
तदैव तस्यैव तस्यैवाऽवस्थासंवेदनादेर्भावः। तथा च सति तदनिवृत्तावपि न पूर्ववत् तदभावः, तस्य सहकारिणस्त दैव भावात् । न च पूर्वमपि भावः, तस्यैवाभावात् । न च तदुदयेऽपि तन्नित्तिः , तथास्वभावत्वात् । न च पुनः स्तस्यैव करणम् , तथास्वभावत्वादेव । किमेतदेवम् ?, अचिन्त्यो ऽपर्यनुयोगार्हः स्वभाव इति ।।
स्यादेतदित्यादि । स्यादेतदथैवं मन्यसे, न तत्र वस्तुनि स्वभावभेदः । कुत इत्याह- आकालमपि यावदपि कालस्ताव दित्यर्थः, तस्य वस्तुनः, तथा चित्रसहकारियोगानेककार्यसाध कत्वेन, एकस्वभावत्वात् । एतदेव भावयति- तथाहीत्यादिना तथाहि आकालं यावदपि कालः, अविचलितस्वभावमेवाऽप्रच्युता नुत्पन्नस्थिरैकस्वभावमेव, इदं वस्तु, इत्थंविधमेवंप्रकारम् , येन तत एव वस्तुनः, तत्तत्सहकारिसन्निधावेव सति, तदैव तदैव विशि काले, तस्यैव तस्यैव विशिष्टस्य कार्यस्य, अवस्थासंवेदनादेः स्वारूवि कस्य निमित्तभावजन्यस्य च, भाव इत्युत्पादः । तथा च सति किमित्याह-तदनिवृत्तावपि अनन्तरोदितस्वभावानिवृत्तावपि, न पूर्व वत् तदभावः कार्याभावः । कुत इत्याह-तस्य सहकारिणो विशिष्टस तदैव भावात् कारणात् , न च पूर्वमपि भावः, प्रक्रमात् कार्यस तस्यैव सहकारिणः, अभावात् पूर्वमस्य चाऽनवस्थानात् तेन । कादाचित्कत्वविरोधः । न च तदुदयेऽप्यधिकृतकार्योत्पादेऽपि, ती वृत्तिरनन्तरोदितस्वभावनिवृत्तिः । कुत इत्याह- तथास्वभावत्वा तथा तेन प्रकारेण कालभवनलक्षणेन आत्मसत्तायाः स्थितेरित्यर्थः ।। च पुनस्तस्यैव कृतकार्यस्य, करणं तथास्वभावत्वादेव-एवंविध एवा साविति । किमेतदनन्तरोदितम् , एवं स्वतन्त्रराजक्रीडाप्रख्यम् । एत शङ्क्याह- अचिन्त्योऽचिन्तनीयो योगिज्ञानवत् , अपर्यनुपयोगा न पर्यनुयोगमहत्यग्न्यादेशैष्ण्यादिवत् स्वभाव इति किमत्र कुर्मः ? |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org