Page Text
________________
स्वोपज्ञटीकासहिता.। यञ्चोक्तमित्यादि । यच्चोक्तं मूलपूर्वपक्षे, न च तत्कार्यद्वारेणाऽपि सदसद्रूपं वस्तु प्रतिपत्तुं शक्यते, यतो नोभयरूपं कार्यमुपलभ्यत इत्यादि । एतदप्यनवकाशम् । कुत इत्याह- वस्तुस्थित्योभयरूपस्योपल
भस्य साधितत्वात् अनन्तरमेव । न च तत्कार्यकरणे प्रवर्तमान केनचिद कारेण करोति, केनचिद् न करोति, एकत्र करणाकरणविरोधादित्याद्यपि मूलपूर्वपक्षोक्तमेव, असारम् । कुत इत्यांह-विरोधासिद्धेः। एनामेव दर्शयति- तथाहीत्यादिना । तथाहि पर्यायात्मना करोति नैमित्तिकेन रूपेण तथापरिणतः, द्रव्यात्मना न करोति मृदादिरूपेण तथाऽपरिणतेः, इति कुत एकस्य करणाकरणविरोध इति नैव, एतत्तावत् कार्यमधिकृत्योक्तम्। अधुना कारणमधिकृत्याह- अथवा स्वकार्यकर्तृत्वेन करोति, कार्यान्तराकर्तृत्वेन न करोति,अतः केनचिदाकारेण करोति केनचिद् न करोतीति कोऽत्र विरोधः? म. कश्चिदित्यर्थः ॥ -- न च खकार्यकर्तृत्वमेव कार्यान्तराकर्तृत्वम् । यदि स्याद् यथा स्वकार्य करोति; एवं कार्यान्तरमपि कुर्यात् , कर्तृत्वानन्यत्वादकर्तृत्वस्य, विपर्ययो वा, ततश्चाऽकारणत्वमिति । स्यादेतत् , किं हि नाम कार्यान्तराकर्तृत्वमन्यत् ? यदाश्रित्याऽनन्यत्वयुक्त्यनुसारेणाऽकारणत्वं प्रतिपाद्यते, किन्तु स्वकार्यकर्तृत्वमेवैकखभावं कार्यान्तराकर्तृत्वमिति । हन्त ! तर्हि येनैव विभावेन करोति, तेनैव न करोतीत्येतदापन्नम् , एवं चाभिन्ननिमित्तत्वे सत्येकत्र कर्तृत्वाकर्तृत्वयोर्विरोध इति, तथाहिलेनैव स्वभावेन करोति, न करोति चेति व्याहतमेतत् । ए
स्वभावस्यैकत्रैवोपयोगात् । कार्यान्तराकर्तृत्वं तत्र परिकपितमिति चेत् । एतदप्यमनोहरम् , कुतः?-कार्यान्तराकर्तृत्वस्य नेत्र परिकल्पितत्वाद् वस्तुतोऽसत्त्वात् तद्भावापत्त्या कार्यान्तरभावप्रसङ्गात्।।
न च स्वकार्यकर्तृत्वमेवैकरूपं कार्यान्तराकर्तृत्वम् । कथमित्याह
१०
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |