Page Text
________________
अनेकान्तजयपताका
धर्मर्मिभाव इति । अत्राह-सदसत्त्वयोरित्यादि । सदसत्त्वयोर्धमत्वे सति, तद्व्यतिरिक्तस्य सदसत्त्वव्यतिरिक्तस्य, वस्तुनोऽभावादपरस्य, तदुभयमात्रतया तस्येति भावः। धर्म्यसिद्धेः कारणाद्, न धर्मिधर्मभावः । तद्धर्मिभावे वा तयोः सदसत्त्वयोर्धर्मित्वे वा, वस्तुत्वेन हेतुना, तयोरेव वस्तुत्वादित्यभिप्रायः। किमित्याह- तद्यतिरिक्तधर्मानुपपत्तेः सदसद्रूपवस्तुर्मिव्यतिरिक्तधर्मानुपपत्तेः, न धर्मधर्मभावइति न सदसत्त्वमात्रे वस्तुनि धर्मिण्यपरधर्मभाव इत्यर्थः॥ - अत्रोच्यते-सदसत्त्वयोधर्मत्वे तत्समानपरिणामस्य वस्तुत्वाभिधानस्य धर्मित्वप्रतिज्ञानात्,तस्य च कथञ्चित्सदसत्त्वाभ्या: मन्यत्वाद् धर्मधर्मिभावः। तथाहि-कथञ्चित् सदसत्त्वाभ्यामन्य एव तत्साधारणात्मा वस्तुत्वपरिणामः, तथानुभवसिद्धत्वाद् वस्त्वित्येकरूपतया प्रतीतेः । न चेयं तदुभयमात्रनिबन्धनैव, प्रतिभासभेदात् । एवमपि तनिबन्धनत्वाभ्युपगमेऽतिपङ्गात् , रूपमात्रादेव तद्रसादिप्रतीतिसिद्धेः । न चैतदतन्त्रानुपाति, तुल्यांशस्य द्रव्यत्वाभ्युपगमात् , अस्य च तद्भावोपपत्तेरिति । तद्धर्मिभावेऽपि वस्तुत्वेन चेतनत्वाचेतनत्वमूर्तत्वामूर्तत्वज्ञेयत्वप्रमेयत्वादिधर्मसिद्धर्धर्मधर्मिभावोपपत्तिरेव । न च सदसती एव चेतनत्वादि, तन्मात्रतत्त्वे सर्वत्र तद्भावप्रसङ्गात् साङ्कर्येण चेतनत्वाद्यभावः।न च विशिष्टे सदसती एव तत्, भेदकमन्तरेण विशिष्टत्वासिद्धेः, तन्मात्रत्वाविशेषात् ; इति कथञ्चित्तदतिरिक्तचेतनत्वादिसिद्धिः। अन्यथा तज्ज्ञानायोगाद् निर्विषयत्वात् शक्तिभेदमन्तरेणैकतोऽने ककार्यासिद्धेरिति । एवमितरेतरानुविद्धतुल्येतराऽनेकान्तात्मक त्वे वस्तुनः प्रतिपत्त्रनुरोधतस्तथा धर्मधर्मिभावो न विरुध्यत इति।
अत्रोच्यते सदसत्त्वयोर्धमत्वे सति । किमित्याह-तदित्यादि । तत्सा मानपरिणामस्य तयोः सदसत्त्वयोस्तुल्यपरिणामस्य । किंभूतस्येत्याहन वस्तुत्वाभिधानस्य एतदभिधेयस्येत्यर्थः । किमित्याह-धर्मित्वप्रति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |