________________
४९
स्बोपन्नटीकासहिता। वस्त्वन्तरेणाप्यनुवेध इष्यते, इति न विभुत्वप्रसङ्गः । न च तदसत्त्वेनाऽननुवेधस्तस्य, तदन्यानात्मकेनानुवेधात् । न चेत्य सत्सदेशतापत्तिः, तदन्येषामेव तत्त्वतस्तदात्मकत्वात् । न चात एव तत्सद्रूपतैव, असबुद्धयाऽवगमात् । न चातदनुबेपतस्तथा तदसत्त्वप्रतीतिहेतुता, अन्यगतनिजासत्त्वेन व्यभिधारात् । तथाहि-नान्यगतं तदसत्त्वं तत्रासत्त्वप्रतीतिकारणं सेनाननुवेधादिति । एषमन्यदपि कुचोद्यमनया दिशा परिहर्त्तज्यामिति ॥
पर्युदासप्रतिषेधपक्षदोषस्त्वत्र व्यतिकरे उभयरूपवस्तुचिन्ताधिसारे, अनभ्युपगमादेव कारणात् , न नः नास्माकं, क्षतिमावहति ।
एखदुक मवति-वस्त्वेव तत् सदसदात्मकं शबलम्, न नि, स्वरूपसत्वपृथग्भूतमन्यदेव, पररूपासत्त्वम् ; न च पररूपासत्त्वाऽसंपृक्तं स्वरूपसत्त्वं केवलम् । न चानयोः स्वरूपसत्त्वपरसासत्त्वयोः, एकत्वमेव सर्वथा, अविगानतोऽविगानेन, सम्यक तद्भावभावित्वनीतितः, उभयोपलब्धेरुक्तवत्सदसत्प्रत्ययभावादिति । न प. नामात्वमेवैकान्तेनानयोरिति, तद्व्यवस्थायोगात् तयोः स्वरूपचित्त्वपररूपासत्त्वयोर्व्यवस्थायोगात् , तथानुपलब्धेर्नानात्वनादर्शनात् । इत्येवम्, अन्योन्यानुविद्धं मेचकमणिवर्णकल्पनया, भेदाभेदवृत्ति एकान्तभेदाद्यपोहेन, तत्स्वभावं भेदाभेदवृत्तिस्वभावं, विशिष्टमिस्थमेव नियतं तथास्वभावतया, उभयमेव स्वरूपसत्त्वपररूपासत्त्वोभयमेव, तद् वस्तु । अन्यथैवमनभ्युपगमे, वस्तूनां घटादीनां, वैशिष्टयानुपपत्तिरिति । एतेनोक्तवदुभयरूपत्वस्य व्यवस्थापनेन, अबादेनियतदेशस्वरूपव्यतिरेकेण सर्वत्राऽसत्त्वात् तथाहि-- यत्रैवाबादयस्तत्रैव ते, अन्यत्र तु तद्भावः; तस्य चाबाद्यसत्त्वस्य, पार्थिवद्रव्यमत्त्वेनानुवेधाभ्युपगमात् कारणात् । कुत इत्याह- तव्याप्तेः पार्थिवद्रव्यसत्त्वव्याप्तेः । किमित्याह- घटस्य प्रायो बाहुल्येन, अबादेनियतदेशस्वरूपं विहाय; विभुत्वप्रसङ्गः सर्वगतत्वापत्तिः, यथोदित
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org