Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 32

अनेकान्तजयपताकान च पार्थिवद्रव्यत्वादिबुदिरेव घटबुद्धिस्तथाऽप्रतीते, इति निर्लोठयिष्यामः ।
द्रव्याद्यात्मकत्वं च यथोदितम्, घटस्याधिकृतवस्तुनः, कथमित्याह- तैर्विनाऽभावात् । तैर्द्रव्यक्षेत्रकालभावैर्विनाऽभावात् । एतदेव भावयति-तथाहीत्यादिना। तथाहि-न मृदादिद्रव्यमात्रमेवैकान्तैकस्वभावम् , तथाविधक्षेत्राननुविद्धं तथाधारत्वपरिणतक्षेत्रानाधेयस्वभावम् , ऋते तत्कालभावितां विना स्वस्थितिकालभाविताम् , कृष्णादिभावशून्यं कृष्णोदिभावशून्यं घटः। कुत इत्याह-तथानुपलम्भात्। तथा तेन प्रकारण तथाविधक्षेत्राद्यनुवेधादिरहितमृदादिद्रव्यमात्रलक्षणेन, अनुपलम्भात् । अत्रैव कारणमभिधातुमाह- तत्तदन्यतमेत्यादि । तस्य घटस्य तेषां पार्थिवद्रव्यत्वादीनामन्यतममात्रत्वे पार्थिवद्रव्यमात्रत्वे सति, तदितरवैकल्येन इहत्यत्वाद्यभावेन, तत्स्वरूपत्वानुपपत्तेः अधिकृतपार्थिवद्रव्यत्वस्वरूपानुपपत्तेः, घटबुद्ध्यभावप्रसङ्ग इति योगः । अनुपपत्तिश्च विविक्तानामसंभवात् , पार्थिवद्रव्यत्वादीनामिति प्रक्रमः । सम्भवेऽपीत्यादि। संभवेऽप्यधिकृतपार्थिवद्रव्यत्वादीनाम् , तन्मात्रत्वेन पार्थिवद्रव्यादिमात्रत्वेन हेतुना, तहव्यत्वादिबुद्धिहेतुत्वतः पार्थिवद्रव्यत्वादिबुद्धिहेतुत्वतः, तेषां घटबुद्ध्यभावप्रसङ्गः, नान्यालम्बनाऽन्या बुद्धिः साध्वी भवितुमर्हतीति भावनीयम् । न चेत्यादि । निष्णातव्यपदेशोऽयम् । द्रव्यतः पार्थिवत्वेन सदित्यत्र सत्त्वम् , पार्थिबद्रव्यत्वमिति कृत्वा, न च पार्थवद्रव्यत्वबुद्धिरेव पार्थिवद्रव्यभावबुद्धिरेव, घटबुद्धिः । कुत इत्याह- तथाऽमतीतेः । पार्थिवद्रव्यभाक्बुद्धेर्घटबुद्धित्वेनाप्रतीतेः । एतनिर्लोठयिष्यामः उपरिष्टाद्विज्ञानवादनिराकृतौ अवयविचिन्ताधिकारे प्रायो विप्रतिपत्तिनिराकरणेन सुनिर्लोठनादिति ॥ . . स्यादेतत् , स्वद्रव्यादिसत्त्वमेव परद्रव्याधसत्त्वं, तथा च घटवस्तुनः पार्थिवद्रव्यसत्त्वमेव अबादिद्रव्यासत्त्वम् , इह क्षेत्रसत्त्वमेव पाटलिपुत्रायसत्त्वम् , घटकालसत्त्वमेव मृत्पिण्डकालाद्यसत्त्वम् , श्यामत्वसत्त्वमेव रक्तत्वाद्यसत्त्वम् ; इति यथोक्तदोषानुपपत्तिरेव ।