________________
२१८
अनेकान्तजयपताका
शब्दाद् मायाजलग्रहः, तत्स्थामोपजातवचसोऽपि भ्रान्तज्ञानसामोपजातवचनस्यापि स्वभ्रान्तताभिधानपरित्यागेन चन्द्रद्वयाद्यभिधानात्, इत्येवं सकलमेव शास्त्रज्ञानाभिधानं भ्रान्तिमात्रमिति कृत्वा कथं ततः शास्त्रज्ञानाभिधानात् तत्त्वनिश्चय इति चिन्त्यम् ?- नैव तत्त्वनिश्चय इति । एतद्भावनायैवाह- तथाहीत्यादि तथाह्यस्याखिलविकल्पज्ञानभ्रान्ततावादिनो नित्या-ऽऽत्मादिविकल्पवादिति निदर्शनम् , कृतकत्वा. दिलिङ्गद्वारायाताऽनित्या-ऽनात्मादिविकल्पा अपि भ्रान्ता एव, नाभ्रा. न्ताः, इत्येवं कथं तेभ्यो भ्रान्तविकल्पेभ्यस्तनिश्चितिरनित्या-ऽनात्मादिनिश्चितिः ?। निश्चितौ वा तेभ्योऽनित्या-ऽनात्मादेः कथं न नित्या. दावपि निश्चितिः ? ।कुत इत्याह- तद्विकल्पानामपि नित्या-ऽत्मादिवि. कल्पानामपि ततो वस्तुनो भावात् ॥
स्यादेतत्स्वलक्षणदर्शनाहितवासनाकृतविप्लवरूपाः सर्वे एव विकल्पाः, तथापि केषाश्चिदेव तत्प्रतिबद्धजन्मनां विकल्पाना मतत्प्रतिभासित्वेऽपि वस्तुन्यविसंवादः, मणिप्रभायामिव माणि भ्रान्तः, नान्येषाम्, तद्भेदप्रसवे सत्यपि यथादृष्टविशेषानुसरण परित्यज्य किश्चित्सामान्यग्रहणेन विशेषान्तरसमारोपात् , दीप भायामिव मणिबुद्धेः, इति संवादिभ्य एव तनिश्चितिनासंवा दिभ्यः ॥
स्यादेतदित्यादि स्यादेतदथैवं मन्यसे- स्वलक्षणदर्शनेनाहित या वासना तया कृतं विप्लवरूपं येषां ते तथाविधाः सर्व एव विका रूपाः सामान्येन, तथाप्येवमपि व्यवस्थिते सति केषाञ्चिदेवानित्य ऽनात्मादिरूपाणां तत्प्रतिबद्धजन्मनां वस्तुप्रतिबद्धजन्मनां विकल्पाना मतत्प्रतिभासित्वेऽपि वस्त्वप्रतिभासित्वेऽपीत्यर्थः; किमित्याह- वस्त न्यविसंवादः। निदर्शनमाह-मणिप्रभायामिव विषयभूतायां मणि न्तेः कुश्चिकादिविवरोपलम्भेन, नान्येषां नित्या-ऽऽत्मादिविकल्पानाम तद्भेदप्रसवे सत्यपि वस्तुभेदादुत्पादे सत्यपीत्यर्थः, यथादृष्टविशेषा सरणं परित्यज्य; कथमित्याह- किश्चित्सामान्यग्रहणेन सदृशापर ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org