Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 203

खोपज्ञटीकासहिता।
२११
असिद्धेः,सदा एकेन एकवेदनात् , तत्कार्यत्वस्य च तदवधिकत्वात् तदग्रहणे तथा अग्रहणात् , अन्यथा न्यायाऽयोगात् । तत्तत्स्वभाचत्वतः तथाग्रहणेऽतिप्रसङ्गात्, अन्यतरदर्शनाद् अन्यतराऽवगः मापत्तेः तथा विशिष्टस्य ग्रहणाद्, अभ्युपगमे अनुभवविरोधात् अविनाभावग्रहणमन्तरेण तदयोगात् , लोके तथोपलब्धेः तस्य च परपक्षेऽभावात् , ज्ञानानां प्रतिनियताऽर्थत्वात् तत्तथाऽभावतोऽनुसन्धानाऽयोगात् , तथाविधविकल्पस्याऽपि असिद्धेः, तस्याऽपि क्षाणिकत्वात् , तथा तत्तनिश्चयाऽनुपपत्तेरित्यत्रापि बुद्ध्यारूढधर्मधर्मिन्यायतोऽपि अधिकृतव्यवहाराऽभावः, उक्तवद् न्यायतस्तदयोगात् , योगेऽपि अभिलषितार्थाऽसिद्धिरेव । अर्थस्याऽर्थगमकत्वाऽभ्युपगमात् तत्तथातायां च निश्चयाऽभावात् , तस्य तद्विषयत्वाऽनभ्युपगमात् , पारम्पर्यतस्तत्तद्भावे प्रमाणाऽभावात् , परनीतितस्तदसिद्धेरिति । एतेन धृमाद् अन्यनुमानं निषिद्धम् , सपानयुक्तित्वादिति । यस्य पुनरन्वयव्यतिरेकवद् एकाऽनेकस्वभावं निश्चयात्मकमेव प्रत्यक्षं तस्य उक्तदोषाऽभावः, सर्वत्र अनुपचरितनिबन्धनभावात् , प्रतीतिसचिवतचित्रस्वभावतया तदविरोधाद् इत्यलं प्रसङ्गेन ॥
एवमित्यादि । एवं न कार्यहेतोरपि सकाशात् तदद्वगतिरिति प्रक्रमः । कुतो न इत्याह- तनिर्विकल्पकत्वकार्यत्वेन प्रत्यक्षनिर्विकल्पकत्वकार्यत्वेन, कस्यचित् पदार्थस्य, असिद्धेः कारणात्, असिद्धिश्च सदा सर्वकालम् , एकेन ज्ञानेन इति सामर्थ्यम् , एकवेदनाद् एकाऽनुभवात् । यद्येवं ततः किमित्याह- तत्कार्यत्वस्य च प्रक्रमात प्रत्यक्षनिर्विकल्पकत्वकार्यत्वस्य च । किमित्याह- तदवधिकत्वात अधिकृतप्रत्यक्षाऽवधिकत्वात् । एवमपि किमित्याह- तदग्रहणे विवक्षिताऽवध्यग्रहणे सति । किमित्याह- तथा तदवधिकत्वेन अग्रहणात् । इत्थं च एतद् अङ्गीकर्तव्यमित्याह- अन्यथा एवमनभ्युपगमे, त्यायाऽयोगात् , अयोगश्च तत्तत्स्वभावत्वतः तस्य विवक्षितकारणकार्य