________________
स्वोपज्ञटीकासहिता।
१९१
तेषां भावानामेकग्रहणशीलं तदेकग्राहि तेन ज्ञानेन गम्यते ?, तदनेकग्रहणनान्तरीयकत्वात् तदवगमस्य न गम्यते इत्यर्थः । तेषामेवेत्यादि । वेषामेव भावानाम्, तत्स्वभावतया सदृशस्वभावतया, तथाग्रहणेन सदृशग्रहणेन , इति चेद् गम्यते । एतदाशङ्कथाह- आकालं यावदपि कालस्तावदपि- सर्वकालमित्यर्थः, एकग्रहणे सति कुतोऽयं “तेषामेव द्वत्स्वभावतया” इत्यादिलक्षणः, नभसः आकाशात् आप्तवादः ?, अनेकभिन्नकालभावग्रहणे च एकेन प्रक्रमाद् ज्ञानेन । किमित्याहअपैति क्षणिकता भावानामिति । तथाविधेत्यादि । तथाविधभा.
अनुभवसामर्थ्यजनिश्चयात् संतानप्रवृत्ताऽन्त्यक्षणभावाऽनुभववी. पोत्पन्ननिश्चयाद् इति भावः, तत् सादृश्यम्, अवगम्यते इति चेत् । इतदाशङ्कयाह-न युक्तमस्य निश्चयस्य, इमामक्रमाऽऽगतामन्वयाभावेन, अवगमश्रियं पदार्थतया विसदृशबोधरूपां प्रतिपत्तुम् , . यदाह कश्चित्"असत्सङ्गाद् दैन्यात् प्रखलचरितैर्वा बहुविधै
रसद्भूतैर्भूतिर्यदि भवति भूतेरभवनिः । .. सहिष्णो: सद्बुद्धेः परहितरतस्योन्नतिमतः ... परा भूषा पुंसः स्वविधिविहितं वल्कलमपि” ॥ १ ॥
स्वविधिश्च क्षणिकस्य परतो निरपेक्षिता इति भावनीयम् । पूर्वक्षणानां च विवक्षितक्षणभावाऽनुभवपूर्वक्षणानां च, न्यायतोप्रयेन, निरन्वयनश्वरतया तद्बीजाऽभावो विवक्षितक्षणबीजाऽभावः,
प्राग् नित्यानित्यवस्तुनिरूपणाधिकारे 'एकान्त' इत्यादिना अन । तथेत्यादि । तथाऽनुभवसिद्धत्वात् सहशत्वेनाऽनुभवसिद्ध
कारणात् , सर्वमस्मदुक्तम् , भद्रकमिति चेत्। एतदाशङ्कयाहउलु नैव, अनुभव इत्येव एतावता अंशेन, तत्त्वव्यवस्थाहेतुः । कथं इत्याह- न्यायबाधितस्य अनुभवस्य, तदनुपपत्तेः तत्त्वब्यवस्थाहे, अनुपपत्तेः, नीत्या द्विचन्द्रानुभवादौ तथाऽभ्युपगमादिति । यदि । अभवनं भूयादित्यर्थः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
