________________
.१९०
अनेकान्तजयपताका"विक्तैकस्वभावानां भावानां सादृश्यम् ?, कथं वा सदपि एलई तदेकग्राहिणा ज्ञानेन गम्यते । तेषामेव तत्स्वभावतया तथा ग्रहणेन इति चेत् । आकालं तदेकग्रहणे कुतोऽयं नभस आ वादः?, अनेकभिन्नकालभावग्रहणे च एकेन अपैति क्षणिकता तथाविधभावाऽनुभवसामर्थ्यजनिश्चयात् तदवगम्यत इति चेत्। न युक्तमस्य इमामक्रमागतामवगमश्रियं प्रतिपत्तुम् , तत्पूर्वक्षणान च न्यायतस्तगीजाभाव उक्तः । तथानुभवसिद्धत्वात् सर्व भद्रकमिति चेत्, न खलु अनुभव इत्येव तत्त्वव्यवस्था हेतुः न्यायबाधितस्य तदनुपपत्तेः, अस्य च उक्तवद् न्यायबाधित त्वात् , क्षणिकत्वेन तथाऽसम्भवाच । एतेन “यत्र तु प्रतिपत्त भ्रान्तिनिमित्तं नास्ति तत्रैव अस्य दर्शनाविशेषेऽपि पाश्चाल निश्चयो भवति समारोप-निश्चययोर्वाध्यबाधकभावाद्" . इस यदुक्तम् , तदपि प्रत्युक्तमेव, सर्वथैकस्वभावत्वे वस्तुनो दर्श
चेत्थमभिधानाऽयोगात् , एकत्र भ्रान्तिनिमित्तसम्भवे' सर्वत्र "तदापत्तेः तत्तदेकस्वभावत्वतत्त्वात् , अन्यथा यत्र भ्रान्तिनिमित “न यत्र च अस्ति, अनयोः कथञ्चिद्भेद इति बलात् तदनेका स्वभावता, शुक्तिकादावपि तनियमाऽभावाच, अतनिवन्धनले च निश्चयानां न तेभ्यस्तत्तत्त्वव्यवस्था इत्युक्तम् ॥ ... एतदाशङ्कयाह- यद्येवम् , स्थिरतरादीनां नित्याऽनित्यादीनाम किं साधर्म्यम् ?, लक्षणभेदाद् न किञ्चिद् इत्यर्थः । कई तेषां ग्रहणम् ?, नित्यानामभावेन तदयोगात् , येनाऽस्थिरादिषु भाई आदिशब्दाद् अनात्मादिग्रहः, तत्समारोपो नित्याऽऽत्मादिसमारोप सदृशाऽपरामरोत्पत्तिविप्रलम्भात् कारणात् , अयमिति आत्मादिसम रोपः, इति चेत् । एतदाशङ्कयाह- किमिदं सजातीयेतरविवित कस्वभावानां भावानाम् अत्यन्तविलक्षणानामित्यर्थः; सादृश्यम्। न किञ्चित् । कथं बा सद् अपि एतत् सादृश्यम् , तदेकग्राहिः |
३ अपि इति अधिकः पाठः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org