Page Text
________________
१८८
अनेकान्तजयपताका
इति द्वयी गतिः । उभयथाऽपि पक्षद्वयेऽपि, कचिद् भेदे व्यवधानसंभ इति अयुक्तम् । कुत इत्याह- यथाक्रमं यथासंख्यम्, सर्वत्रैव चिद् इत्येतद्व्युदासेन सर्वत्रैव वस्तुनि, तत्संभवाऽसंभवापत्तेःव्यवधानस्य, संभवश्चाऽसंभवश्च तत्संभवाऽसंभ्रवौ, तयोरापत्तिस्त एतद् उक्तं भवति- यदि असौ भावः स्वप्रत्यभिज्ञानजनने व्यवधा संभवस्वभावस्ततस्तत् संभवत्येव सर्वत्र व्यवधानम्, न चेद्, न संभ त्येव इति हृदयम् । इत्थं चैतदङ्गीकर्तव्यमित्याह- अन्यथा एक स्वभावत्वविरोधात् एकस्वभावो हि स्वप्रत्यभिज्ञानजनने व्यस धानसंभवैकस्वभावः, तदसंभवैकस्वभावो वा, अन्यथा तचित्र स्वभावता एव इति भावनीयम् । अतन्निबन्धनत्वे च विवि तभावाऽनिबन्धनत्वे च निश्चयानाम् । किमित्याह - न तेभ्यं निश्चयेभ्यः, तत्तत्त्वव्यवस्था विवक्षितभावतद्भावव्यवस्था, इति एवम् अफला निष्प्रयोजना, तत्कल्पना प्रक्रमाद् व्यवधान संभवकल्पन एवं च सति “यथा शुक्तेः शुक्तित्वे" इत्यनुदाहरणमेव । कथमित्याह भवन्नीत्या त्वदर्शनानुसारेण तदयोगात् प्रक्रमाद् व्यवधान संभव
योगात्, अयोगश्च शुक्तिकाया अपि अक्षज्ञानेन इन्द्रियज्ञानेन, नी लादिवद् इति निदर्शनम्, तत्वेन एवं शुक्तिकात्वेन एव ग्रहणात् ॥
इत्थमेव इदमिति चेत् कथं व्यवधानसम्भवः ?, ततस्त निश्रयानुत्पत्तेरिति चेत्, सैव तावत्किमिति चिन्त्यम् ?, निश्र यान्तरोत्पादाद् इति चेत्, कथमनुभवान्तराद् निश्चयान्तरोत्पादः तत्-तत्स्वभावत्वाद् इति चेत्, अनुभवान्तरवद् न तस्य तच्च तवे वा ततस्तदुत्पादे व्यवहारनियमोच्छेदः, एवं हि नीलानु भवजन्योऽपि तन्निश्वयः पीताद्यनुभवस्य तत्स्वभावतया तज्जन्य sपि सम्भाव्यत एक, एवमन्यत्राऽपि इति न न्यायविदस्ततो व्य हारे नियमतः प्रवृत्तिर्युक्ता सर्वत्राऽऽशङ्कानिवृत्तेरिति, न अनिवृति सर्वत्र बीजाभावाद् वैधम्र्म्येण साधर्म्याऽसिद्धेः साधर्म्या समारोप इति ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
-
**
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |