Page Text
________________
स्वोपज्ञटीकासहिता।
१८७ शेषे, व्यवधानसंभवात् प्रत्यभिज्ञानस्य समारोपेण इति भावः । निदर्शनमाह- यथा शुक्तेः शीप्रकद्रव्यस्य, शुक्तित्वे व्यवधानसंभव: प्रत्यभिज्ञानं प्रति रजतसमारोपेण, यत्र तु भावभेदे पदार्थे, प्रतिपत्तः पुरुषस्य, भ्रान्तिनिमित्तं सादृश्यं नास्ति, तत्रैव भावभेदे, अस्य पुः रुषस्य, दर्शनाऽविशेषेऽपि-उभयत्र यत् तत्त्वं तद् दृश्यते इति दर्शना ऽविशेषस्तस्मिन्नपि सति, स्मार्तो निश्चयो भवतीति गृहीतग्राही । किमेतदेवमित्याह- समारोप-निश्चययोर्बाध्यबाधकभावात् समारोपो बाध्यः, निश्चयो बाधकः इति। पूर्वपक्षमाशङ्कयाह- एतदपि अनन्तरोदितम् , असद् अशोभनम् । कुत इत्याह-निरंश इत्यादि । निरंशे वस्तुनि, तथा निरंशतया गृहीते, क्वचिद् व्यवधानं कचिद् न इति अपन्यायत्वाद् एतद् अपि असत् , अपन्यायत्वं च भेदाऽभावेन हेतुना निरंशत्वेन, तत्त्वतः परमार्थेन, एकनिश्चयज्ञानप्रसङ्गात् निबन्धनैकत्वेन । एतद्भावनायैवाह-न खल्वित्यादि । न खलु नैव, रूपे एवं आलम्बने, तदेकस्वभावनिबन्धनानि तद् रूपमेव एकः स्वभावो निबन्धनं येषां तानि तथा, भूयांसि प्रभूतानि, प्रक्रमाद् जातिभेदमधिकृत्य निश्चयज्ञानानि रूप-रसादिलक्षणानि, किं तर्हि प्रभूतानि अपि व्यक्तिभेदाऽपेक्षया रूपज्ञानानि एव ?, एवं भेदाऽभावेन तत्त्वतः एका निश्चयज्ञानप्रसङ्गः॥ . किंच, असौ भावः स्वमत्यभिज्ञानजनने व्यवधानसम्भवखभावो वा स्याद्, न वा?, उभयथाऽपि कचिद् भेदे व्यवधानसंभवाद्, इत्यपि अयुक्तम् ,यथाक्रमं सर्वत्रैव तत्सम्भवाऽसम्भचा. इत्तेः,अन्यथा एकस्वभावत्वविरोधात् । अतन्निबन्धनत्वे च निश्चनां न तेभ्यस्तत्तत्वव्यवस्था,इत्यफला तत्कल्पना,एवं च “यथा तेः शुक्तित्वे" इत्यनुदाहरणमेव, भवनीत्या तदयोगात शुक्तिया अपि अक्षज्ञानेन नीलादिवत् तत्त्वेनैव ग्रहणात् ॥ ...: दूषणान्तरमाह- किंच, असौ भावः पदार्थः, स्वप्रत्यभिज्ञानजस्वनिश्चयज्ञानजनने, व्यवधानसंभवस्वभावो वा स्याद् न वा ?,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |