Page Text
________________
१७८
अनेकान्तजयपताका
प्रत्यक्षं कस्यचित् पदार्थस्य निश्चायकम् , तद् यमपि पदार्थ गृहानि तं न निश्चयेन 'एवमेतद्' इत्येवं रूपेण, किंतर्हि ?, तत्प्रतिभासेन आदर्श वत् गृह्यमाणाऽऽकारेण, तच्च एवंभूतं प्रत्यक्षम् , यत्रांशे वस्तुगते, पाश्चात निश्चयं जनयितुं शक्नोति नीलादौ, तत्रैवांऽशे प्रामाण्यमात्मसाकु रते नीलादौ । यत्र तु अंशेऽनित्यादौ, भ्रान्तिकारणसद्भावात कारणात् । अशक्तं पाश्चात्यं निश्चयं जनयितुम् , तत्रांशे प्रमाणान्तरं व्याप्रियतेऽना मानम् । किमर्थमित्याह- समारोपव्यवच्छेदार्थ परिकल्पितसमारो, पव्यवच्छेदार्थम् , इत्येवंभ्रान्तिव्युदासाय समारोपव्युदासाय, प्रमाणा न्तरप्रवृत्तिः अनुमानप्रवृत्तिः ।।
इत्येवं पूर्वपक्षमाशङ्कथाह- .
अत्रोच्यते- यदुक्तम्-"न प्रत्यक्ष कस्यचिद् निश्चायकम्" इति, अत्र कोऽयं निश्चयो नाम ?, स्वालम्बनाऽध्यवसाय एवेति चेत् , नाऽयं तदाकारोत्पत्तिव्यतिरेकेण । अस्त्वेवं ततः को दोषः?; इति चेत्, नासौ न प्रत्यक्षेऽपि, कथमनिश्चायक तत् ?; वस्तुमात्रप्रतिभासनाद् इति चेत् , अवस्तुप्रतिभासी ता निश्चयः। न, तत्रैव दृढः प्रत्यय इति चेत्, कथं तदाकारश न्यस्तत्रेति । किञ्च किं पुनरस्य दाळम् , किं निर्विकल्पकसम नन्तरत्वम् ?, किं वा वासनाजन्म?, उताऽध्यवसिततद्भावता आहोस्वित् ध्वनियोगः?। न तावद् निर्विकल्पकसमनन्तरत्वम्। तदपरनिर्विकल्पकेन व्यभिचारात् निर्विकल्पकसमनन्तरा निर्विकल्पकोत्पत्तेः । नाऽपि वासनाजन्म, निर्विकल्पकस्या तत उत्पत्तेः, तत्-तत्समनन्तराऽव्यतिरेकात् । नापि अध्यव सिततद्भावता, अतदाभेन तत्परिच्छेदाऽयोगात् तत्त्वतस्तदनु पपत्तेः । नाऽपि ध्वनियोगः, तत्तादात्म्योद्ययागतस्तदसिद्ध तद्युक्तस्यापि तदाकारोत्पत्तिप्रधानत्वादिति । न च सैव के वला. अनिश्चयः, स्वालम्बनपरिच्छेदात् , न च न सोऽपि
१ प्रत्यक्षामिति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |