Page Text
________________
स्वोपज्ञटीकासहिता।
१७७ एकत्र ऋषभादिज्ञाने,कात्योपयोगित्वात् सामस्त्येनोपयोगित्वादिति।न चेत्यादि । न चैवमुक्तेन प्रकारेण, अपरस्याऽपि वर्धमानादिज्ञानस्य,तद्भावापत्तिः ऋषभादिज्ञानत्वापत्तिः । कुत इत्याह-अधिकृतवस्तुनः अनेकस्वभावतया तथानियतस्य उक्तवद् विचित्रस्य, तथात्वविरोधात् तत्तज्ज्ञान्यपेक्षया इत्यादित्वविरोधात् । तथाहि-ऋजुपालिकातीरादौ दुष्षम-सुषमान्ते च वर्धमानादिज्ञान्यपेक्षया, अविकलात्मग्राहकज्ञानाभिव्यजकात्मकत्वेन एव एकत्र ऋषभादिज्ञाने, अस्य कात्स्न्योपयोग इति वर्धमाजादिज्ञानाऽभावे तथात्वविरोधः । एवमन्यापेक्षयाऽप्यतिसूक्ष्मधिया भावनीयमेतद् अतिगहनत्वादिति । एकान्तेत्यादि । एकान्तकस्वभाववस्तुवादिनस्तु बौद्धादेः, एष दोषः-अनन्तानां तदविकलात्मग्राहकज्ञाना|ऽभावलक्षण अनिवारितप्रसर एव । कथमित्याह- तद्भदनिबन्धना अनन्तज्ञानभेदनिबन्धना, अधिकृतवस्तुवैचित्र्यानुपपत्तेः, उक्तवद् अधिकृतवस्तुवैचित्र्यमेवाऽत्रकारणमिति । दूषणान्तरमाह-किश्चेत्यादिना। किश्च निर्विकल्पकेनाऽपि प्रत्यक्षेण भवदभिमतेन, एकस्वभावे एकान्तक वभावे, वस्तुनि भवदभिमते परिच्छिन्ने सति कथं नाऽनेकप्रमाणवादहानिरिति चिन्त्यम् । प्रमेयान्तराभावेन प्रमाणान्तराभावाद् हानिरेवेत्यर्थः ।
राभिप्रायमाह-प्रत्यक्षस्य निर्विकल्पकस्य, अनिश्चयरूपत्वात् कारणाद् चिन्तितमेवैतद् ॥ | यदुक्तं भवता न च एतद् अपूर्वमिति उपदर्शयन्नाह
आह च न्यायवादी-न प्रत्यक्ष कस्यचिद् निश्चायकम् , तद् विमपि गृह्णाति तं न निश्चयेन, किं तर्हि ?, तत्मतिभासेन । तच्च पत्रांशे पाश्चात्य निश्चयं जनयितुं शक्नोति तत्रैव प्रामाण्यमात्मसात्कुरुते, यत्र तु भ्रान्तिकारणसद्भावाद् अशक्तं तत्र प्रमाणान्तरं न्याप्रियते, समारोपव्यवच्छेदार्थमितिभ्रान्तिव्युदासाय प्रमाणातरप्रवृत्तिरिति ॥ ___ आह च न्यायवादी धर्मकार्तिर्वार्तिके, किमाह ?, इत्याह- न
१ ज्ञानवादी, इत्यपि पाठः ।
२३
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |