________________
अनेकान्तजयपताका
,
66
,
इत्याद्येतत् समानं गृह्यते, इत्येतदपि प्रत्युक्तम् । यथा प्रत्युक्तम्, तथा मन्दमतिहिताय मनागुपदर्शयन्नाह - न खल्वित्यादिना । न खलु नैव, अव्यापृतेन्द्रियोऽपि पुमान् । किं विशिष्ट इत्याहतत्क्षयोपशमयुक्तः प्रक्रमात् इन्द्रियज्ञानावरणक्षयोपशमयुक्तः, अन्यवाङ्मात्रेण हेतुना, न विभावयत्येव न पश्यत्येव मत्या भोगेनेन्द्रियार्थम्, द्वौ प्रतिषेध प्रकृतमर्थ गमयतः " इति कृत्वा, किंतु विभावयत्येव । कुत इत्याह- तद्वर्णमानचिह्नादिनिश्चितेः तस्येन्द्रियार्थस्य वर्णः कृष्णादिः, मानं प्रमाणं महदल्पादि चिह्नं खण्डादि, आदिशब्दात मसृणत्वादिग्रहः, एतन्निश्चितेः । तथाहि - कृष्णं महान्तं खण्डं मसृ णमपूर्वमपवरका घटमानयेत्युक्ते तज्ज्ञानावरणक्षयोपशमयुक्तः पुमान: ध्यक्षमिव मत्या तथैव प्रतिपद्यते । कथमेतदेवम् ?, इत्याह- तदन्यतुल्यजातीयमध्येsपि तदाऽऽनयनाय तं प्रति भेदेन प्रवर्त्तनात् । न ह्यसौ तथा भोगशून्यः प्रवर्त्तत इति भावनीयम् । तथा कचित् प्रतिबन्धाभावे, तत्प्राप्तेः प्रक्रमात् तस्यान्यवाङ्मात्रोक्तस्य प्राप्तेः, तथा निवेदनात तथाऽन्यवाङ्मात्रबोधितत्वेन निवेदनात् नैव न विभावयति, इन्द्रियार्थ ति । तथाऽस्पष्टं तु तद्विभावनम्, साक्षात्कारेणाऽक्षव्यापारवैकल्यात्, न स्वतद्विषयत्वेन न पुनरिन्द्रियार्थाविषयत्वेन, प्रणिधानव्यापारेण तत्रेन्द्रि यव्यापारादिति । एवमिन्द्रियादपि सकाशात्, कचित् न सर्वत्र, तथावि धक्षयोपशमभावे सङ्केतानपेक्षशब्दार्थविभावनफलक्षयोपशमभावे, सहे तमन्तरेणाऽपि किमित्याह- भवति शब्दार्थविभावनम् । कुत इत्याह तथाऽन्तर्जल्पाकारादिबोधसिद्धेः किमिदमित्यालोचयतस्तदिदं पूर्वो क्तलिङ्गवत् पनसमितिबोधसिद्धेरित्यर्थः, सिद्धिश्च लोकानुभवप्रामाण्या दिति ॥
"
१७२
RED
स्यादेतत्, इत्थमनेकस्वभावत्वे वस्तुनोऽनेकस्यैवाऽनेकममातृ भिरवसायः, तथाहि - यदि य एव तत्स्वभाव एकावसायस्य नि मित्तं स एवापरावसायस्य ततस्तयोरैक्यं सर्वथैकनिमित
"
चोदितत्वेनेत्यपि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org