Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 162

१७०
अनेकान्तजयपताका
षणमेकानेकस्वभावतयाऽस्य वस्तुनस्तत्त्वतोऽदूषणमेव, अन्यथैवमनभ्युः पगमे, तदसत्त्वप्रसङ्गाद् वस्तुनोऽसत्त्वप्रसङ्गात् , इत्युक्तप्रायं प्रायेणोक्तम् अतो विरोधिशब्दवाच्यत्वेऽपि सति, वस्तुन इति प्रक्रमः, तत्तत्स्वभाः वतया कारणेन, तथोपलब्धेविरोधिशब्दवाच्यत्वेनोपलब्धेः, नित्यानित्या दिशब्दप्रवृत्तितया न कश्चिद् दोष इति प्रस्तुताधिकारनिगमनम् ।। .. स्यादेतत् , अनलशब्दो ह्यनले तदभिधानस्वभावतया यमन भिधेयपरिणाममाश्रित्य प्रवर्तते, स जले नास्ति, जलानलयों रभेदप्रसङ्गात् । प्रवत्तेते च समयाज्जलेऽनलशब्दः, तथाप्रतीतेः। इति कथमनयोर्वास्तवो योगः ? इति । उच्यते- शब्दस्यानेकखभा वत्वात् , न ह्यनलशब्दस्याऽनलगताभिधेयपरिणामापेक्षी तदभिधानस्वभाव एवैकः स्वभावः, अपि तु तथाविलम्बितादित्वेन जलगताभिधेयपरिणामापेक्षी तदभिधानखभावोऽपि, तथा तत्प तीते, तद्वैचित्र्येण दोषाभावात् , क्षयोपशमवैचित्र्यतस्तथाप्रवृत्ते, अन्यथा अहेतुकत्वेन तदभावप्रसङ्गादिति । एतेन तथानुभवसिद्धन शब्दार्थक्षयोपशमस्वभाववैचित्र्येण, एतदपि प्रत्युक्तम् , यदुक्तम् 'शब्देन्द्रियार्थयोर्भेद एव, अव्यापृतेन्द्रियस्याऽन्यवाङ्मात्रेणैवेन्द्रि यार्थाविभावनात् , इन्द्रियादेव च शब्दार्थाप्रतीतेः' इत्यादि। न ख ल्वव्यापृतेन्द्रियोऽपि तत्क्षयोपशमयुक्तः, अन्यवाङ्मात्रेण न वि भावयत्येवेन्द्रियार्थम् , तद्वर्णमानचिह्नादिनिश्चितेः, तदन्यतुल्यजा तीयमध्येऽपि भेदेन प्रवर्त्तनात् , कचित्तत्प्राप्तेस्तथा निवेदनात तथाऽस्पष्टं तु तत्साक्षात्कारेणाक्षव्यापारवैकल्यात् , न त्वतद्वि षयत्वेन । एवमिन्द्रियादपि क्वचित्तथाविधक्षयोपशमभावे, सङ्के तमन्तरेणापि भवति शब्दार्थविभावनम् , तथान्तर्जल्पाकारा दिबोधसिद्धेः, लोकानुभवप्रामाण्यादिति ॥ - स्यादेतदित्यादि। स्यादेतत् ,अनलशब्दोह्यनलेऽभिधेये तदभिधान स्वभावतया अनलाभिधानस्वभावत्त्वेन, यमभिधेयपरिणाममाश्रित्य प्रद तते, वास्तवं स जले नास्ति परिणामः । कुत इत्याह-जलानलयोरभे।