Page Text
________________
१५६
त्वविषयं सदाभावादिप्रसङ्गेन; अवग्रहेहावायधारणारूपं परिस्थूर तिभेदेन, मतिज्ञानसंज्ञितं स्वतन्त्रे, इन्द्रियज्ञानमुपजायते सविकल्पमेव इन्द्रियज्ञानता चाऽस्य “ तदिन्द्रियानिद्रियनिमित्तम्” इति वचनात् तन्मतिज्ञानं, इन्द्रियानिन्द्रियनिमित्तम् । अनिन्द्रियं मनः । निमित्तम् । इति सविकल्पकमेतत् ॥
तत्राव्यक्तं यथास्वमिन्द्रियैर्विषयाणामालोचनावधारणम ग्रहः । अवगृहीते विषयार्थैकदेशात् शेषानुगमनेन निश्चयविशेष जिज्ञासाचेष्टा ईहा । अवगृहीते विषये सम्यगसम्यगिति गुण दोषविचारणाव्यवसायापनोदोऽवायः । धारणा प्रतिपत्तिः, य थास्वं मत्यवस्थानम्, अवधारणं च । न चैकत्वाद् बोधस्येह चातु विध्याभावः, सर्वथैकत्वासिद्धेः क्रमेण भावात्, संपूर्ण भवने
नियमात् । दृश्यत एवेहाद्यभावेऽपि कचिदवग्रहमात्रम्, तथा निस वाहा, अनिर्धारणचावायः, तथा तदनुभवसिद्धेः । अत एवैक त्वमपि कथञ्चिदेकाधिकरणत्वात्, तत्रैव प्रवृत्तेः, तद्वेद्यधर्माणा मितरेतरानुवेधात् । तथा च यदिदं तदा दृष्टमपि नोपलक्षितम् ईषल्लक्षितमपि न सम्यग्ज्ञातम्, तदिदानीमवधारितम्, इत्यस्ति व्यवहारः । न चायं भ्रान्तः, अविगानेन प्रवृत्तेः । अत इदमेका ऽनेकमन्वयव्यतिरेकवद् दीर्घमपि कालसौक्ष्म्यात् तथावभास इति ॥
अनेकान्तजयपताका
अवग्रहस्वरूपाभिधित्सयाऽऽह -- तत्राव्यक्तमित्यादि । तत्रे पूर्ववत्, अव्यक्तमस्फुटम्, आलोचनावधारणमिति योगः । तदेव विशिष ते यथास्वमिति यथात्मीयम्, इन्द्रियैः स्पर्शनादिभिः, विषयाणां स्पर्शा नां यथात्मीयं यो यस्य विषय इत्यर्थः, आलोचनावधारणमिति - आ मर्यादायां, लोचनं दर्शनम्। एतदुक्तं भवति- मर्यादया सामान्यस्यानि देश्यस्य स्वरूपनामादिकल्पनारहितस्य दर्शनमालोचनं तदेवावधारण मालोचनावधारणम्, एतदवग्रहोऽभिधीयते; अवग्रहणमवग्रह न्वर्थयोगादिति । एवमवग्रहं कथयित्वा ईहास्वरूप कथयन्नाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |