Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 147

खोपज्ञटोकासहिता।
१५५ नयनपटलादिकल्पं तथाविधं स्वच्छं नैकान्ततो बोधविघातकारि नयनपटलं प्रतीतम् , आदिशब्दाछोत्रादिमलग्रहः, एतत्कल्पमेतत्तुल्यं, तज्ञानविशेषकारि तस्य च्छद्मस्थप्रमातुर्बोधविशेषकरणशील क्षयोपशमतो भावाभावाभ्याम्, इति ज्ञानावरणव्यापार उक्तो वेदितव्यः । विरुद्ध चेष्टादिनिमित्तमित्यनेन त्वादिशब्दात् क्षिप्तचारित्रमोहनीयादिव्यापार इति; ततश्छद्मस्थप्रमातुः, तद्वोधादेर्वा, अन्यदर्थान्तरभूतं, तत् ज्ञानाधरणादिकर्म, इति तत्त्ववादः । क्षयोपशमभावश्चास्य कर्मणः, कालपरिणत्या मन्दानुभावस्य, विशिष्टानुष्ठानतश्च तीव्रविपाकस्य, अथवा कालपरिणत्या विशिष्टानुष्ठानतश्चेति समुच्चयपक्षः । तत्तत्स्वभावतया तस्य कर्मणः, तत्स्वभावतया कालपरिणत्यादिक्षयोपशमस्वभावतयेत्यर्थः, नयनपटलादिहासरूपः क्षयोपशमभावः, तदेकान्तानिवृत्तेः, इत्थं निदर्शनमिति भावनीयम् ; प्रतिप्राण्येव प्राणिनं प्राणिनं प्रति प्रतिप्राण्येव, यथोचितमिति क्रियाविशेषणम् , यस्य य उचितस्तथाविधचित्रावबोधलिङ्गावसेयः, तथाविध उच्चावचादिभेदेन चित्रावबोधस्तत्तद्विषयभदत एतल्लिङ्गावसेयः क्षयोपशमभावः । तस्मिंश्च सति क्षयोपशमभावे, तत्सामर्थ्यत एव क्षयोपशमभावसामर्थ्यत एव, अबग्रहादिरूपमिन्द्रियज्ञानमुपजायत इति योगः । कथमित्याह-विषयस्य घटरूपादेः, तज्ज्ञेयत्वपरिणतिभावाद् विवक्षितेन्द्रियज्ञानज्ञेयत्वपरिणतिभावात् , विषयिणोऽप्यधिकृतेन्द्रियज्ञानस्य, तज्ज्ञातृत्वपरिणत्युपपत्तेः प्रस्तुतविषयज्ञातृत्वपरिणत्युपपतेः । उपपत्तिश्च उभयोर्विषयज्ञानयोः,तथास्वभावस्वात् तज्ज्ञेयत्वतज्ज्ञातृत्वभवनस्वभावत्वात् ,अन्यथा तत्तत्स्वभावत्वमन्तरेगा, तदनुपपत्तेविषयविषयिणास्तज्ज्ञेयत्वतज्ज्ञातृत्वपरिणत्यनुपपत्तेः । अनुपपत्तिश्चातिप्रसङ्गात् तत्तत्स्वभावतामन्तरेण तज्ज्ञेयत्वतज्ज्ञातृत्वभावे तद्वत्तदन्तरापत्त्याऽतिप्रसङ्ग इति भावनीयम्। नयनपटलादि-हास इवेतिनिदर्शनम् । स्थूरावबोधादि, आदिशब्दात् तथाविधचेष्टाग्रहः । तदानुरूप्यतः प्रक्रमात् क्षयोपशमभावानुरूप्येण, आविद्वदङ्गनादिसिद्धमविप्रतिपत्त्या ,, तथाविधवस्तुग्राह्येव तज्ज्ञेयत्वपरिणतवस्तुग्राह्येव, न