________________
१५२
अनेकान्तजयपताकान, परम्पराजनकानां हेतूनाम् , अनन्तरजनकत्वायोगात् । अयोग स्वभावादिभेदात्, स्वभावभेदः प्रतीतः, आदिशब्दात कालभेदपरि ग्रहः । तद्भदेन च स्वभावादिभेदेन च, तत्तजनकत्वे तेषामन न्तरपरम्पराहेतूनां, तजनकत्वे प्रक्रमाद् विवक्षितकार्यजनकत्वे। कि मित्याह- न तदेव तत् नानन्तरजन्यत्वमेव परम्पराजन्यत्वमिति निगमनम् ॥ _____ एवं जनकत्वेऽपि योजनीयमिति तच्चित्रस्वभावता, सुखः दुःखादिहेतुत्वाच, स्वभावभेदेन सुखादिजनकत्वात् , तेषां चा; हादादिरूपत्वेन ज्ञानादन्यत्वात् , तत्स्वरूपेण बाह्यावेदनात, ज्ञानभावेऽपि कचित्तदभावात्, तथानुभवसिद्धत्वात् । अज्ञानत्वे कथममीषामनुभवः, इति चेत् । सत्त्वादिवत्कथश्चिज्ज्ञानाभेदात्, तदुदग्रत्वेन तथा तज्ज्ञानरञ्जनात्, उभयोस्तत्स्वभावत्वात् , युगपत्प्रवृत्त्यविरोधात् , सुखादिज्ञाने तथानुभवसिद्धत्वात् , तत्त द्वचनसिद्धेश्च 'आविर्भावतिरोभावधर्मकं वस्तु न कृतार्थे प्रकृ: तिप्रवृत्तिः, तद्विरागात् तद्वृत्तिसंक्षयाञ्च' इति वचनप्रामाण्यात् । तथा 'अनित्यता सर्वसंस्कृतानां, दुःखता सर्वसाश्रवाणां, शून्या नात्मकते सर्वधर्माणाम् , अविकारिणी तथाता' इति वचनप्रमा ण्याच्चैत्यनेकधर्मकं वस्तु ॥
एवमित्यादि । एवमुक्तनीत्या, जनकत्वेऽपि योजनीयम् । पार रम्पर्येणानेकजनकत्वादधिकृतवस्तुनः, अन्यथा तद्भावासिद्धेः ततो ऽनेकभावासिद्धेः परम्पराहेतुतोऽपि भावादनेकेषाम् । एवं शेषमणि स्वधिया योजनीयम् । इत्येवं, तच्चित्रस्वभावता तस्य वस्तुनश्चित्र स्वभावता। अनेकधर्मकत्वमित्यर्थः । हेत्वन्तरमाह- सुखदुःखादि हेतुत्वाच्च अनेकधर्मकं वस्तु । कथमेतदेवमित्याह- स्वभावभेदेन सुखादिजनकत्वाद् वस्तुनः । आदिशब्दाद् दुःखमोहज्ञानादिग्रहः) न ते तत्कृतज्ञानतोऽन्ये, इत्याशङ्कापोहायाह- तेषां च सुखादीनामाई ह्रादादिरूपत्वेन हेतुना, आल्हादरूपं सुखम् , परितापरूपं दुःखम्,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org