Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 141

स्वोपज्ञटीकासहिता।
१४९
मरावल्पभावे महदर्शनमनिमित्तमिति चेत् । न, अल्पस्यैव तनिमित्तत्वात् , तदभावेऽभावात् , विप्रकर्षाद्युपप्लवात् , तत्तत्स्वभावत्वात् , अन्यथा तदनुपपत्तेः, ततस्ततोऽन्यत्वाच्च स्वभावभेदेन व्यावृत्तेः, अन्यथा तदेकत्वप्रसङ्गात् , तदन्यत्वहेतुत्वेनाविशेषात्, अन्यत्वस्य चाकल्पितत्वात् , कल्पितत्वे तत्त्वतस्तदभावापत्तेः। - एतच्चेत्यादि । एतच्चाधिकृतज्ञानम्, अनेकधर्मके वस्तुनि घटरूपादौ, ज्ञानावरणाच्छादितस्य प्रमातुर्जीवस्य, तथाविधक्षयोपशमभावतो द्रव्यादिनिमित्तचित्रक्षयोपशमभावात् , उभयोः प्रमातृविषययोः, तथास्वभावत्वेन चित्रग्राह्यग्राहकस्वभावत्वेन हेतुना, अ. वग्रहहावायधारणारूपं प्रवर्तत इति ग्रहणकवाक्यसमुदायार्थः । अवयवार्थ तु स्वयमेवाह ग्रन्थकारः- अनेकधर्मकत्वं च वस्तुन इत्यादिना ग्रन्थेन । अनेकधर्मकत्वं च वस्तुनो घटरूपादेः । कुत इत्याह- अनेकविज्ञानजनकत्वात् अनेकेषां विज्ञानजनकमनेकविज्ञानजनकं तद्भावस्तस्मात् । एकेनैव स्वभावेनैवं भविष्यतीत्याहयोग्ययोगिभिः प्रमातृभिः, भेदेनोपलब्धेः संपूर्णाऽसंपूर्णधर्मसाक्षाकरणेन दर्शनादित्यर्थः । अन्यथैवमनभ्युपगमे, तदभेदप्रसङ्गाद् योग्ययोगिनोरभेदप्रसङ्गात् । प्रसङ्गश्च द्वयोरपि योग्ययोगिनोः, तत्तनिमित्तत्वात् तस्या उपलब्धेस्तन्निमित्तत्वात् अधिकृतवस्तुनिमितत्वात् । तन्निमित्तत्वं च तद्भावभावित्वानुविधानात् अधिकृतस्तुभावभावित्वानुकरणात् । अतन्त्रमेतदर्वाग्मुशामित्येतदेवाह-मसावित्यादिना । मरौ विषये, अल्पभावेऽल्पस्य च्छगणादेः सत्तायां, हद्दर्शनं महतोवत्सादेरिव दर्शनम् , अनिमित्तम् , अल्पस्याप्रतिभासनेन मित्तत्वायोगादिति चेत् । एतदाशङ्कयाह-न, अल्पस्यैव च्छगणादेः, निमित्तत्वाद् महद्दर्शननिमित्तत्वात् । तन्निमित्तत्वं च तदभावेऽभावात् , साऽभावेऽभावाद् महद्दर्शनस्य । कथमिदमतत्प्रतिभासीत्याहमकर्षाद्युपप्लवात् । विप्रकर्षों देशविप्रकर्षः, आदिशब्दात् प्राविधज्ञानावरणक्षयोपशमपरिग्रहः, ताभ्यामुपप्लवाद् भ्रान्तेः । उप