________________
१४६
न चेदं नेन्द्रियनिमित्तम्, तद्भावभावित्वानुविधाना अन्धादेरनुत्पत्तेः । इन्द्रियादविकल्पजन्म तत इदमिति तदनु त्तिरिति चेत् । न, आद्यविद्युत्संपातादौ तद्भावेऽपि तदभावाद समानसाभावतोऽभावो नाक्षव्यापाराभावत इत्यतोऽदोष चेत् । नात्र किञ्चिदुभयसिद्धं प्रमाणम् । इति यत् किञ्चिदेतत् तथाविधविकल्पानुत्पत्तिरेव प्रमाणमिति चेत् । न, अस्य विवादगोचरापन्नत्वात् । अत एवैतन्निर्णीतेर यमदोष चेत् । न चक्षुर्व्यापाराभावेऽप्यस्याः समानत्वादिति ॥
एव
अनेकान्तजयपताका
"
"
इहैवोपचयमभिधातुमाह- न चेत्यादि । न चेदं नेन्द्रियनिमि किं तर्हि, इन्द्रियनिमिचमेव । कुत इत्याह-तद्भावभावित्वानुविधाना इन्द्रियभावभावित्वानुकरणात् । तदेवाह - अन्धादेरनुत्पत्तेः । आदिश ब्दादव्यापृतेन्द्रियग्रहः । इन्द्रियादित्यादि । इन्द्रियात् सकाशात्, विकल्पजन्माऽविकल्पोत्पादः, ततोऽविकल्पात् इदं विज्ञानमाविष्टाि लापम्, इत्येवं तदनुत्पत्तिरन्धादेत्रिवक्षितविज्ञानानुत्पत्तिरिति चेत् एतदाशङ्कयाह- आद्यविद्युत्संपातादौ । आदिशब्दात् तदन्याद्भुत शेनग्रहः । तद्भावेऽपि - इन्द्रियादविकल्पजन्मभावेऽपि तदभावात् आविष्टाभिलापविज्ञानाभावात् । स मानसाभावतः स्वविषयानन्तरि षयसहकारीन्द्रियज्ञानजनितमानसाभावेन, अभाव:, आविष्टाभिला विज्ञानाभावः । नाक्षव्यापाराभावतो नेन्द्रियव्यापाराभावेन, इत्यत Sस्मात् कारणात्, अदोष: 'आद्यविद्युत्संपातादौ तद्भावेऽपि तदभावाद इत्ययमनपराध इति चेत् । एतदाशङ्कयाह - नात्र 'स मानसाभावत इत्यादौ किञ्चिदुभयसिद्धं वादिप्रतिवादिप्रतिष्ठितम्, प्रमाणमक्षव्याप रापोहेन मानसनिबन्धनत्वव्यवस्थापकम्, इत्येवं, यत्किञ्चिदेतदसं मित्यर्थः । तथाविधेत्यादि । तथाविधविकल्पानुत्पत्तिरेवाविष्टाभिलापवि ज्ञानानुत्पत्तिरेवेत्यर्थः, प्रमाणमक्ष व्यापाराभावेन मानसनिबन्धनत्व वस्थापकमिति चेत् । एतदाशङ्कयाह - न, अस्या एव तथाविधवि स्पानुत्पत्तेरेव, विवादगोचरापन्नत्वाद् विप्रतिपत्तिविषयत्वादिति योऽयं
9
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org