Page Text
________________
खोपाटीकासहिता।
१४३ उपचयमाह- परमाप्तवचनविरुद्धश्चायं परमाप्तो भगवान् वृद्धसदचनविरुद्धश्च, अयं युगपत्सविकल्पाविकल्पज्ञानभावः । एतदेवाहअस्थानमित्यादिना । अस्थानमिति- एतन न्यायस्थानं यद् द्वे चित्ते द्वे बाने, युगपदेकदा, उत्पद्येयाताम्, इत्येवं वचनप्रामाण्यात् कारणात् परमाप्तवचनविरुद्ध इति । अन्यार्थमेतत् परमाप्तवचनमिति चेत् । एतदाशङ्क्याह- कोऽत्य परमाप्तवचनस्यार्थ इति वाच्यम् । भिन्नजातीये न द्वे चित्ते युगपदुत्पद्येयातामिति चेत् । एतदाशङ्क्याह-न, अधिकृतज्ञानयोरपि । सविकल्पाविकल्पयोः, तत्त्वाद् भिमजातीयत्वात्। भिन्नालम्बने न द्वे चित्ते युगपदुत्पद्येयातामिति चेत् । एतदाशङ्क्याह- न, तयोरपि भिन्नालम्बनयोरपि, स्वन्मते त्वत्पक्षे,भावात् । कथं पुनर्भावो भिन्नालम्बनयोर्मत्पक्षे, इति चेत् । एतदाशझ्याहरसादिगतचित्तस्यापि प्रमातुः, रूपदर्शनाभ्युपगमात् । अभ्युपगमश्च "अतीताद्यर्थगतविकल्पेनापि रूपादिग्रहणसिद्धेः" इतिवचनात् । न चाविकल्पके नेति द्वे चित्ते युगपदुत्पद्येयातामिति । कुत इत्याह- पश्वानां प्ररूपणात् । स हि वंशाविवादयितुः रूपं पश्यतीत्यादिना मन्थेन, न चात एव पश्वप्ररूपणादेव, न द्वे । कुत इत्याह- छलमात्रत्वात । यत्र पश्च तत्र द्वे अपि भवत इति कृत्वा । न चेहैव प्रक्रमाच्छलादौ,न्याय्यो भरस्तथाविधाऽऽस्थारूपः। कुत इत्याह- अस्थानप्रयासत्वात् । न च नास्थानप्रयास एषः, किन्त्वस्थानप्रयास एव । कुत इत्याह-द्वयोरुपलक्षणत्वात् पञ्चादीनाम् । इत्थं चैतदङ्गीकर्तव्यमित्याह- अन्यथा उपलक्षणत्वानभ्युपगमें, यत्र पञ्च न तत्र द्वे इत्य.. कौशलमाप्तस्य, इत्युपहासवचनम् । अत एव आह-ज्यादीनामपि तिषेधापत्तेः कारणात् ॥
स्यादेतत् , अलमनेन वाग्जालेन, सविकल्पे नोत्पद्यते इति चिनार्थात् । न, अत्र प्रमाणाभावात् , तद्विवक्षाया अत्यक्षत्वात् , जाधकवचनाभावात् ; भावेऽपि तदर्थनिश्चयायोगात् , विनेयानुगुयतोऽन्यथापि तद्वचनमहत्तेः। साऽऽभिप्रायिक्येवेति चेत् , कस्त
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |