________________
१४०
अनेकान्तजयपताकातत एव सर्वार्थावगमापत्तेः, तथाऽनुभवाभावात् इत्यनवगतामि धानमेतद् यदुत- 'युगपत्सर्वानुभवः' इति । चित्रज्ञानवत्परामर्श विकल्पात् तदवगम इति चेत् । न, अस्याप्ययोगात् । तथानुन वसिद्धत्वात् कथमयोग इति चेत् । खकृतान्तप्रकोपात् । कम मत्र तत्प्रकोप इति चेत् । यथोक्तं प्राक् । परामर्शविकल्पोजन एवेति चेत्। न ततस्तदवगम इति यत्किश्चिदेतत् । क्रमानुभवों ऽपि कथं गम्यते ? इति चेत् । अन्वयिन्यात्मनि सुखेनैव , तस्यैव तथाभावात् , चित्रस्वभावत्वात् , बोधान्चयोपपत्तेः, तदावरण विगमात् , क्रमानुभवाविरोधात, तथामनोवृत्तेः। इति न युगपत्सा र्वथा सविकल्पाविकल्पज्ञानभावः ।। - दूषणान्तरमाह- किश्चेत्यादिना । किञ्चायमपरी दोषः- कुतों ऽयममीषां षण्णां विज्ञानानाम् , अत्यन्तभेदे सति, युगपत्सर्वानुमव इत्ये वंभूतः, अवगमः परिच्छेदः । न तेभ्य एव षड्भ्यो विज्ञानेभ्यः । कुत इत्याह- प्रत्यर्थनियतत्वात् तेषां; तथाहि- रूपादिविषयत्वेन नियतानि तानि । यदि नामैवं ततः किमित्याह- इतरेतरानवगमात । न रूपज्ञाने रसादिज्ञानमवगम्यते, नापि तैस्तत्, इतीतरेतरानवगमः। इत्थं चैतदङ्गीकर्तव्यमित्याह- अवगमे स्वरूपहानिप्रसङ्गात् । यदैव रूपज्ञानं रसादिज्ञानान्यवैति तदैव तदालम्बनत्वात् तदाकारतया रूपं ज्ञानतां परित्यज्यान्यथा तदवगमः, एवं रसादिज्ञानेष्वपि योजनीयम् इत्यवगमे स्वरूपहानिप्रसङ्गः । एतदेवाह-ज्ञानान्तरालम्बनत्वापत्ते न ह्येतदालम्बनं तदवगमयतीति भावः । यदि नामैवं ततः किमित्याहतस्यापि चायोगात् तस्यापि च ज्ञानान्तरालम्बनत्वस्य, अयोगात् । अयोगश्च युगपद्धावात् । रूपरसादिज्ञानानां युगपद्भावे दोषमाह प्रतिबन्धविरहात् तादात्म्यतदुत्पत्त्ययोगेन । दोषान्तरमाह- इतरे। तरालम्बनत्वानुपपत्तेः रूपज्ञानस्य रसान्तरालम्बनत्वानुपपत्ते. रसादिज्ञानस्य च रूपज्ञानान्तरालम्बतत्वानुपपत्तेः । अनुपपत्तिश्य युक्तिभिरयोगात् । युक्त्ययोगश्च स्वभावभेदप्रसङ्गात् । रूपज्ञानं हि
Hee
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org